انواع لکه‌ برها

انواع لکه‌ برها

لکه‌برها یا لکه‌زداها (Stain removers) حلالهای قوی هستند که لکه‌ها را در خود حل می‌کنند و از این طریق باعث پاک شدن آنها می‌شوند. اکثر این حلال ها سمی هستند و باید هنگام کار با آنها مراقب بود. بسیاری از لکه‌برها ، موادی هستند که در خانه وجود دارند و از آنها به عنوان مواد ضدعفونی کننده و پاک کننده استفاده می شود. مانند آب ژاول ، آمونیاک ، آب ، صابون ، الکل ، آب اکسیژنه و.... برخی هم مثل پربورات و اسید اگزالیک در منزل یافت نمی‌شوند، ولی خوب است تهیه شوند.

1) آب و صابون

آب و صابون بسیاری از لکه‌های تازه را از بین می‌برند و بسیاری از لکه‌ها را نیز کم رنگ کرده و بعد راحت‌تر پاک می‌شوند. برای لکه‌های مثل لکه تخم مرغ ، لکه خردل ، لکه خون تازه ، شیر و شیرینی ابتدا باید آنها را با آب و صابون شسته و سپس از لکه‌برهای معرفی شده دیگر استفاده کرد. بهتر است از آب و صابون برای لکه‌های میوه استفاده نکنید. چون ممکن است لکه را مقاوم‌تر کند.

2) آب اکسیژنه

آب اکسیژنه خالص H₂O₂ یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ می‌باشد و با زحمت زیاد می‌توان آن را تهیه نمود. آب اکسیژنه‌ای که در داروخانه‌ها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته می‌شود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که در 100 قسمت آن سه قسمت آب اکسیژنه است و مانند آب بی‌رنگ و بی‌بوست و مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است.

به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن می‌گردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر تا در محیط خنثی صورت می‌گیرد. ممکن است که اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، کاملا" تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع می‌گردد مانند گرد بی‌اکسید منگنز و گرد فلزات و …

انواع لکه‌ برها

لکه‌برها یا لکه‌زداها (Stain removers) حلالهای قوی هستند که لکه‌ها را در خود حل می‌کنند و از این طریق باعث پاک شدن آنها می‌شوند. اکثر این حلال ها سمی هستند و باید هنگام کار با آنها مراقب بود. بسیاری از لکه‌برها ، موادی هستند که در خانه وجود دارند و از آنها به عنوان مواد ضدعفونی کننده و پاک کننده استفاده می شود. مانند آب ژاول ، آمونیاک ، آب ، صابون ، الکل ، آب اکسیژنه و.... برخی هم مثل پربورات و اسید اگزالیک در منزل یافت نمی‌شوند، ولی خوب است تهیه شوند.

1) آب و صابون

آب و صابون بسیاری از لکه‌های تازه را از بین می‌برند و بسیاری از لکه‌ها را نیز کم رنگ کرده و بعد راحت‌تر پاک می‌شوند. برای لکه‌های مثل لکه تخم مرغ ، لکه خردل ، لکه خون تازه ، شیر و شیرینی ابتدا باید آنها را با آب و صابون شسته و سپس از لکه‌برهای معرفی شده دیگر استفاده کرد. بهتر است از آب و صابون برای لکه‌های میوه استفاده نکنید. چون ممکن است لکه را مقاوم‌تر کند.

2) آب اکسیژنه

آب اکسیژنه خالص H₂O₂ یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ می‌باشد و با زحمت زیاد می‌توان آن را تهیه نمود. آب اکسیژنه‌ای که در داروخانه‌ها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته می‌شود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که در 100 قسمت آن سه قسمت آب اکسیژنه است و مانند آب بی‌رنگ و بی‌بوست و مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است.

به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن می‌گردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر تا در محیط خنثی صورت می‌گیرد. ممکن است که اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، کاملا" تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع می‌گردد مانند گرد بی‌اکسید منگنز و گرد فلزات و …

اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پایدارکننده مانند اسید فسفریک ، اوره ، اسید بنزوئیک و نظیر آنها بیافزایند، عمل تخریب بسیار کند می‌گردد. آب اکسیژنه اثر میکروب کشی و بوبری دارد چنانکه اگر یک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسیژنه قرار دهیم پس از چند روز محتویات ظرف کاملا" بی‌بو است و بوی گندیده نمی‌دهد. آب اکسیژنه رنگ ها را نیز تخریب می‌کند بهمین دلیل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بی‌رنگ می‌شود.

از آنجایی که آب اکسیژنه بوبر است در موقع معالجه زخم های بدبو مورد استعمال قرار می‌گیرد.

همچنین لکه خون و قهوه و غیره را هم می‌توان بوسیله آب اکسیژنه پاک نمود. در قرص های اریتزون 36% آب اکسیژنه به 64% اوره متصل است و چون این قرص ها را در دهان بگذارند، اکسیژن می‌دهد. پس هم میکروب های دهان را می‌کشد و هم دندان ها را سفید می‌نماید.

بسیاری از خمیر دندان ها و سایر اجسامی که برای پاک کردن دندان ها به کار می‌روند در موقع استعمال تولید آب اکسیژنه می‌کنند و اکسیژن این آب اکسیژنه دندان را سفید می‌نماید.

آب اکسیژنه در بی‌رنگ کردن شاخ ، پشم گوسفند ، پنبه ، کتان ، کنف ، کاه ، چوب ، کاغذ ، روغن ، چربی ، واکس ، صابون ، ابریشم ، عاج ، پر و غیره بکار می‌رود. رنگ بعضی لکه‌های صورت را هم آب اکسیژنه تخریب می‌کند. اگر موی سیاه را پس از شستن با کربنات سدیم ( تا چربی آن برطرف شود ) در محلول آب اکسیژنه بگذارند به رنگ روشن در می‌آید.

اگر موی سیاه سر را با مخلوطی از 100 گرم آب اکسیژنه 30% و چهار قطره محلول 25% آمونیاک تر نمایند و پس از 10 تا 20 دقیقه با آب خالص و سپس با محلول اسید استیک‌دار بشویند، بور مایل به قرمز می‌شود.

وجود آمونیاک از این جهت لازم است که آب اکسیژنه در حضور بازها سریعتر اکسیژن می‌دهد و در نتیجه موها تندتر بور می‌شوند. مصرف مکرر آب اکسیژنه برای مو مضر است زیرا که مو را شکننده می‌نماید. در جنگ جهانی دوم آب اکسیژنه 85% را برای اکسیداسیون سریع الکل در زیر دریایی ها و موشک ها مصرف می‌کردند. آب اکسیژنه رقیق را برای قرقره کردن هم بکار می‌برند.

 شناسایی آب اکسیژنه

دریک لوله آزمایش که قبلا" چند سانتی‌متر مکعب محلول بی‌کرمات پتاسیم و قدری اسید سولفوریک رقیق ریخته‌ایم آب اکسیژنه می‌افزاییم در نتیجه رنگ آبی تند که بعدا" تبدیل به سبز می‌شود، ظاهر می‌گردد. بهمین طریق می‌توان وجود آب اکسیژنه را در اریتزن ثابت نمود.

آب اکسیژنه یک ماده رنگ‌بر و سفید کننده است و در آزمایشگاه ها و در رنگ کردن مو و بی‌رنگ کردن موی دست استفاده می‌شود. همچنین برای پاک کردن لکه‌هایی مثل کپک ، لکه‌های میوه و لکه عرق مناسب است. همچنین لکه زرد شدگی حاصل از اتو کردن لباس را از بین می‌برد.

3) آب ژاول

آب ژاول برای پاک کردن لکه‌های کپک ، خون ، قهوه ، تنباکو و بسیاری از لکه‌ها مناسب است. همچنین باعث از بین رفتن پشم می‌شود و نباید از آن بر روی پارچه‌های پشمی و ابریشمی و چرم استفاده کرد. خیس کردن زیاد پارچه در آب ژاول ، باعث ضعیف شدن الیاف آن می‌شود.

 4) آمونیاک

آمونیاک برای تمیز کردن اشیا با سطح فلزی بسیار مناسب است. همچنین برای پاک کردن ظروف شیشه‌ای ، پنجره‌ها و آینه مناسب است. برای پارچه‌های پشمی و ابریشمی و ظروف آلومینیومی از آمونیاک استفاده نکنید.

5) الکل‌ها

الکل‌ها برای پاک کردن لکه‌هایی مثل لکه رژ لب و جوهر مناسب هستند. همچنین از الکل برای تمیز کردن و پاک کردن تلفن ، شیشه عینک و سطح شمع استفاده می‌شود.

6) بنزن

بنزن حلال خوبی برای چربی ها ، آدامس ، جوهر ، چسب و قیر می‌باشد. خطر آتش زایی بنزن نباید فراموش شود.

7) جوش شیرین

معمولا" از جوش شیرین برای پاک کردن لکه‌ها و ظروف چینی و سرامیک و تمیزکردن و از بین بردن بوی یخچال استفاده می‌شود.

8) سرکه

سرکه برای پاک کردن لکه‌ها در انواع پارچه‌های پشمی ، ابریشمی و کتانی و پنبه به کار می‌رود و آنها را خراب نمی‌کند. برای تمیز کردن جرم داخل سماور نیز می‌توان مقداری سرکه در سماور ریخت و آن را جوشاند. با سرکه می توان عکس برگردان‌های چسبیده و باطله ، شیشه عینک و کف اتو را پاک کرد.