شیمی - بازرسی فنی

وبلاگ هر هفته یک حدیث به آدرس www.hadis89.blogsky.com منتظر مشتاقان احادیث پیامبر و ائمه معصومین (ع) می باشد.

شیمی - بازرسی فنی

وبلاگ هر هفته یک حدیث به آدرس www.hadis89.blogsky.com منتظر مشتاقان احادیث پیامبر و ائمه معصومین (ع) می باشد.

فرایند ها و فراورده های پالایش نفت در یک پالایشگاه

به نام خدا 

 

 

فرایند ها  و فراورده های

پالایش نفت

نفت خام

نفت خام مخلوط پیچیده ای است از هیدروکربن ها که محدوده وسیعی از نقطه جوش را در بر می گیرد . هیدروکربن ها  از مولکول های مختلفی تشکیل شده اند که ساده ترین و سبک ترین آنها متان ( به صورت گاز ) و سنگین ترین آنها قیر می باشد . هیدروکربن ها اغلب 50% تا 98% نفت خام را تشکیل می دهد.

        هیدوکربن های موجود در نفت خام عبارتند از: (PONA  )

  • پارافین ها یا  آلکان ها ( ترکیبات زنجیری سیر شده )
  • اولفین ها  یا آلکن ها ( ترکیبات زنجیری سیر نشده )
  • نقتن ها  ( ترکیبات حلقوی سیر شده )
  • آروماتیک ها  ( ترکیبات حلقوی سیر نشده )

ترکیبات ناخالصی موجود در نفت خام

  • ترکیبات اکسیژنه موجود در نفت شامل اسیدها وفنل ها می باشد. اسیدهای موجود در نفت بیشتر بصورت مشقات سیکلانی یا نفتنی هستند .  اسیدهای غیر حلقوی نیز بصورت های اشباع شده و یا غیر اشباع وجود دارند.
  • ترکیبات سولفوره : اغلب نفت ها شامل گوگرد آزاد بصورت محلول یا در ترکیب می باشند . خاصیت خورندگی وبوی نامطبوع نفت بعلت وجود ترکیبات گوگردی است.
  • ترکیبات ازته : ازت می تواند به یکی ازصورت های زیر  در ترکیب نفت خام وجود داشته باشد : کینولوئین- پیریدین-کاربازول -پیرول
  • مشتقات فلزی :  هرگاه مواد باقیمانده از تقطیر نفت خام را بسوزاند؛ از خود خاکستری بر جای می گذارد که شامل برخی از ترکیبات فلزی است . حاوی عناصری مانند سیلیس ، آهن ،آلومینیوم ، کلسیم ، منیزم ، نیکل ، سدیم و وانادیم می باشند .

فرآیندهای پالایش

منظور از فرآیندهای پالایشی ، مجموعه ای از فرآیندهای مختلف تبدیل جهت نفت خام طبیعی به محصولاتی است با خصوصیات مشخص که در بازار مصرف داشته باشد .

ü       فرایند های  پالایش

·        تفکیک (Separaton) : تقطیر ، استخراج با حلال

·        تبدیل (Conversion) : کراکینگ ، ری فورمینگ ، ایزومریزاسیون ، پلیمریزاسیون ، آلکیلاسیون .

·        تصفیه (Treatment) : گوگرد زدایی ، حذف هیدروکربن های سنگین ، حذف ترکیبات ناخالصی .

ü            روش های تقطیر در پالایشگاه 

·       تقطیر در فشار اتمسفر : برای تقطیر اولیه نفت خام به کار می رود .

·         تقطیر در فشار خلاء : برای تقطیر مواد نفتی سنگین حاصل از تقطیر اتمسفر به کار می رود .

·         تقطیر در فشار بالا : برای تقطیر گازهای نفتی به کار می رود .

تقطیر در فشار جو          DISTILLATION ATMOSPHERIC

هدف و کاربرد

ü      دستگاه تقطیر نفت هسته  مرکزی هر پالایشگاه را تشکیل می دهد .

ü      عملیات تقطیر در هر یک از واحدهای پالایشگاه برای تفکیک برش های تولید شده از یکدیگر به کار می رود .

ü      اولین مرحله تقطیر ، تقطیر در فشار جو می باشد که روی نفت ورودی خام  به پالایشگاه انجام می گیرد .

ü   در برج های تقطیر خوراک  از محلی وارد می شود که غلظت در حال عبور از  آن مرحله حتی الامکان به غلظت خوراک نزدیک تر باشد.

ü   اگر بخواهیم غلظت محصول را به مقادیر بالاتری برسا نیم ، باید تقطیر را در چند مرحله انجام داد که به آن  تقطیر پیوسته چند مرحله ای و چند مرحله ای با جریان برگشتی می گوییم.

ü      مزایای تقطیر پیوسته چند مرحله ای  عبارتند از :

·        کاهش ضایعات

·          بدست آوردن غلظت بالاتر در خروجی 

·         مصرف انرژی کمتر 

·         افزایش راندمان جداسازی در  هر مرحله

·         امکان حذف کندانسور های میا نی

قسمت های اساسی واحد تقطیر

  • برج تقطیر                                                          Distillation Tower
  • کوره حرارتی لوله ای                                      Pipe still ( furnace )
  • برج های تثبت کننده محصولات                 Stabillazation Lower
  • مخازن و ظروف  Tank  & Drum                                          
  • وسایل انتقال نفت و گاز شامل پمپ و کمپرسور
  • وسایل کنترل و اندازه گیری  دما   ، فشار  ، شدت جریان
  • برج های سبک گیر یا تبخیر کننده                 Vaporizing Tower
  • مبدل ها                                                                            Exchanger

·              

محصولات  برج تقطیر درجو

  • گازهای نفتی ما نند متان ، اتان ، پروپان و بوتان
  • بنزین سبک  و  بنزین سنگین    
  • نفتا
  • نفت سفید          
  • نفت گاز سبک  و نفت گاز سنگین (گازوئیل )
  • نفت کوره
  • ته ما نده

مشخصات محصولات

  • هیدروکربن های گازی که به سادگی مایع نمی شوند . در پالایشگاه بعنوان سوخت مصرف می گردند  که به  سوخت های پالایشگا هی معروفند.
  • هیدروکربن های قابل مایع شدن از فشارهای نسبتاً پائین (حدود 4 تا 6 اتمسفر ) به عنوان گاز مایع محسوب می شوند که قسمت عمده آنرا پروپان و بوتان تشکیل می دهند .
  • بنزین سبک دارای محدوده جوش 30 تا 120 و بنزین سنگین دارای محدوده نقطه جوش 120 تا 180 می باشد .
  • نفت سفید دارای محدودده نقطه جوش بین 170 تا 270 می باشد .
  • نفت گاز دارای محدوده نقطه جوش بین 200 تا 360 می باشد .
  • ته مانده دارای نقطه جوش بالاتر از 350 می باشد .

به منظور بهبود کیفیت محصولات بدست آمده در برج تقطیر جو از برج های تثبیت استفاده می کنند . در این برج ها جدا سازی هیدروکربن های سبک و سنگین از محصول انجام می گیرد به نحوی که محدوده  نقطه جوش در حد مطلوب مورد انتظار قرار می گیرند .

تقطیر در فشار خلاء    DISTILLATION          VACCUM

هدف و کاربرد

  • به منظور پایین آوردن نقطه جوش متوسط مولکول های بزرگ موجود در نفت از خلا استفاده می شود .
  • سیستم خلاء به این جهت طراحی شده که اگر بخواهیم بدون ایجاد خلاء مواد نفتی داخل برج را از هم تفکیک کنیم  بایستی حرارت زیادتری ایجاد کنیم و در حرارت های خیلی بالا مواد می شکنند وکراکینگ انجام می شود و در این صورت ماهیت مواد در هم می ریزد.
  • برای اینکه ماهیت مواد حاصل از برج خلاء تغییر نکند و مولکول ها شکسته نشوند به جای افزایش حرارت ، داخل برج ایجاد می کنیم و به این صورت مواد نفتی را از هم جدا می کنیم.

اجزای اصلی واحد

·        برج تقطیر 

·        کوره حرارتی لوله ای  

·        ظروف

·        وسایل انتقال مانند پمپ  

·        وسایل کنترل و اندازه گیری فشار و دما و شدت جریان        

·        مبدل های حرارتی (گرم کن ها سرد کن ها ) 

·        سیستم تولید خلا

شرایط کاری برج

·        برج تقطیر  دمای خوراکی ورودی حدود 460 وفشار 170

·        بالای برج  :   دمای حدود  80  و فشار  حدود 30

·        پایین برج :  دما 400 و فشار حدود 150

·        برای ایجاد خلا از دستگاهی به نام مکنده بخار  استفاده می شود .

محصولات برج

·        گازوئیل سبک        LVGO   

·        گازوئیل سنگین      HVGO

·        نفت کوره( مازوت )           FUEL  OIL

·        پس ما نده (ماده اولیه روغن موتور )   VAC. RESIDUE

فرآیندهای استخراج

در عمل استخراج جدا سازی هیدرو کربن ها ی موجود در برش های نفتی بر اساس تفاوت در میزان حلالیت در یک حلال مناسب انجام می گیرد ). به عنوان مثال مخلوطی از الکل و بنزین را در نظر بگیرید .این دو ماده به وسیله تقطیر قابل جداسازی نیستند .اگر بخواهیم الکل را جدا کنیم .به مخلوط آب اضافه می کنیم.دستگاهی که به منظور جداسازی توسط حلال به کار می رود  برج استخراج نامیده می شود .

اهداف فرآیند استخراج با حلال  برای تصفیه نفت سفید و روغن موتور

  •  جدا سازی مواد آسفالتی 
  • جدا سازی مواد آروماتیکی 
  • جدا سازی مواد پارافین ها

خصوصیات حلال ها

  • بین نقطه جوش حلال و لایه بالایش و استخراج ،اختلاف زیادی داشته با شیم .
  • اختلاف دانسیته زیاد بین برش نفتی و حلال
  • پایدای شیمیایی و عدم ایجاد خور دگی
  • دمای انجماد پایین
  • عدم ایجاد مسمو میت  و عدم قابل اشتعال
  • ارزانی و فراوانی

فرآیندهای تبدیل

برش های نفتی که از عمل تقطیر به دست می آید  بایستی عملیات جدیدی بر روی آنها انجام دهد  تا باعث افزایش کمیت راندمان و مر غوبیت محصول گردد. برای این منظور از واکنش های شیمایی که ساختمان هیدرو کربن ها را تغییر می دهد و تبدیل یک برش مشخص به کار می رود . یک واحد نامیده می شود . 

ü      مهمترین روش های تبدیل در صنایع پالایشی

·        کراکینگ حرارتی

·        کراکینگ  کاتالیستی

·        پلیمریزاسیون

·        الکیلاسیون

·        ایزو مریزاسیون

·        هیدرو کراکینگ

تنوع کاتا لیزورها

به طور کلی کاتالیزور های مورد استفاده  در نفت به دو دسته زیر تقسیم می شود :

  • فلزات مانند نیکل ،پلاتین ،یا اکسیدهای فلز ی : اغلب جهت شکستن و یا تشکیل اتصال های  C-H به کار  میروند .
  • اسیدهای قوی از قبیل اسید سولفوریک ،اسید فسفریک ،اسید فلوئوریدریک  :  برای تشکیل یا شکسته شدن اتصالات C-Cاستفاده می شود .

کراکینگ کاتا لیستی 

در کراکینگ کاتا لیستی اولین بار از کاتا لیزور  sio2  ، Al203   استفاده می شود.مکانیزم عمل بر اساس تشکیل یون های کربو کاتیون است. این کربوکاتیون ها فعال بوده و می تواند واکنش های مختلفی راانجام دهد.

واکنش ها ی اساسی واحد

  • آرومانیک شدن یا هیدروژن گری از نفتن ها و تبدیل آنها به آرومانیک
  • تبدیل همزمان  پارافین های نرمال به نفتن ها و تبدیل آنها به آرومانیک 
  • هیدروکراکینگ :  با استفاده از هیدر وژن تولیدی طی واکنش های قبلی زنجیر های کوتاه هیدروکربوری از شکسته شدن زنجیرها ی بلند تولید می شوند
  • گوگرد زدایی :  با استفاده از هیدر و ژن تولیدی با یکدیگر ترکیب شده .ایزومر های جدیدی تولید می کند .

انواع راکتورها ی کاتالیستی

·        راکتور بستر ثابت  

·    راکتور بستر متحرک :  منظورا ز راکتور بستر متحرک به کار بردن ابزار مکانیکی مانند نوار نقاله یا بشقابکهای حمل کاتالیزور ها برای خارج ساختن دائمی کاتا لیزور از منطقه واکنش و ارسال آن برای دستگاه احیا و برگشت مجدد به منطقه واکنش است.

·        راکتور بستر سیال : در راکتورهای بستر سیال از جریان شدید گاز یا مایع برای نقل و انتقال کاتالیزور ها استفاده می شود .

واحد CRU  ( plat former  , unifiner )

منظور از این واحد در یک پالایشگاه تولید بنزین مرغوب می باشد کار دستگاه unifinerتهیه خوراک مناسب برای دستگاه plat former  می باشد.در دستگاه  unifiner سموم فلزی و نا خالصی های موجود در خوراک ورودی قبل از رفتن به plat former جدا می شود.

الف )  واحد UNIFINER

قسمت های اصلی عبارتند  از کوره حرارتی و راکتور کاتالیستی و برجهای تقطیر. خوراک این واحد برش نفتا یا بنزین نامرغوب است که دارای نا خالصی های فلزی از قبیل آرسنیک ،آهن و سرب و نا خالصی های غیر فلزی مانند ازت ،اکسیژن و گوگرد است .که توسط کاتا لیزورها  کبالت مولیپدن با انجام واکنش های مناسب جدا می شوند.

ü      واکنش های شیمیایی  واحد  UNIFINER

  • تبدیل ترکیبات آلی گوگردی به سولفید هیدروژن
  • تبدیل ترکیبات آلی ازت دار به آمونیاک  
  • تبدیل ترکیبات آلی اکسیژن دار به آب     
  • اشباع شدن ترکیبات اولفینی        
  • تبدیل ترکیبات آلی هالیدها به هیدروژن- هالید    
  • خارج کردن ترکیبات آلی فلزات             

 ب)  واحد plat former 

  • اجزای اصلی عبا رتند از کوره ها  و  راکتور و  برج های تقطیر .
  • کاتالیزور مورد استفاده در این واحد ترکیبات پلاتین نیکل می باشد که در یک بستر ثا بت به کار می رود .
  • در این واحد کلیه واکنش های انبار شده در قبل یعنی هیدروژن گیری ، هیدرو کراینگ ، ایزوریزاسیون و حلقوی شدن انجام می گیرد .

واکنش های اساسی واحد PLAT FORMER

  • هیدروژن گیری از هیدروکربن ها           
  • ایزومریزاسیون پارافین ها
  • هیدروژن گیری و تولید ترکیبات حلقوی
  • شکسته شدن هیدروکربن ها به وسیله هیدروژن

 

واکنش هایی که نامطلوب بوده و باعث افت راندمان واحد می‌گردند :

  • جدا شدن گروه میتل
  • باز شدن حلقه
  • تشکیل ترکیبات چند حلقه‌ای
  • شکسته شدن ترکیبات غیر هیدروکربنی

روش های سنتزی

  • الکیلا سیون :  منظور از  آلکیلا سیون تجمع یک مولکول اشباع شده با یک مولکول اشباع شده می باشد .این واکنش در حضور کاتالیزور تسید فلوئوریدریک انجام می شود . به عنوان مثال واکنش بین بنزین و متان را می توان نام برد که منجر به تشکیل تولوئن می گردد .
  • ایزومریزاسیون : در این روش از طریق ایزومر کردن ترکیبات ساده خطی به ترکیبات شاخه دار کیفیت محصول را بالا می برند هر قدر تعداد شاخه ها بیشتر باشد عدد اکتان یا درجه خوش سوزی بنزین بالا می رود .به عنوان مثال تبدیل فرمان بوتان به ایزو بوتان و یا تبدیل فرمان پنتان به ایزو پنتان در حضور کاتالیزورها   HCL ، ALCL3
  • پلیمریزاسیون :  منظور از پلیمریزاسیون ترکیب دو یا چند مولکول هیدرو کربن اولفینی با یکدیگر و تولید یک هیدرو کربن اشباع شده سنگین تر می باشد .کاتالیزورهای به کار رفته در این روش عبارتند از :اسید سولفوریک-اسید فسفریک و سولفات مس .
  • عملیات کراکینگ حرارتی بیشتر به منظور تولید محصولاتی که به عنوان سوخت مصرف می شوند به کار می رود مانند نفت سفید و مازوت (نفت کوره) در حالیکه عملیات کاتالیستی به منظور تولید بنزین و سوخت های موتوری کاربرد دارند .

تلفیق روش های حرارتی و کاتالیستی ( واحد Isomax  )

 واحدی است که از تلفیق روش های حرارتی و کاتالیستی به منظور تبدیل پس مانده تقطیر در خلا به محصولات میان تقطیر مانند بنزین ونفت سفید به کار می رود .برای رسیدن به این هدف از دما و فشار بالا در حضور هیدروژن استفاده می شود.

فرآورده هایی که ازاین روش به دست می آیند عبارتند از : گازهای سبک ،گاز مایع ،بنزین سبک ،نفت سفید ،ونفت گاز بنزین سبک و سنگین حاصل از این فرایند که نفتا نام دارد برای بهبود کیفیت به واحد plat  former   ارسال می شود .

قسمت های اصلی واحد  عبا رتند از  کمپر سورها  و راکتورها  و برج های تقطیر . کاتالیزورهای مورد استفاده دو نقشی بوده و عمل هیدرو ژن دار کردن و کراکینگ  را تواما انجام می دهند .مهمترین انواع ان عبارتند از :   CO/MO   ;    Pt/Zn   ;  W/NI   ;   AL2O3/SiO2 

واکنش هایی که انجام می شود :

ü      شکسته شدن هیدروکربورهای سنگین به سبک تر در حضور هیدروژن

ü      حذف ازت (واکنش بین پیریدین و هیدروژن)  و حذف گوگرد

ü      اشباع کردن آروماتیک ها و اشباع کردن اولفین ها

تولید هیدروژن   H2 PLANT

هدف از این واحد تهیه هیدروژن جهت تزریق به خوراک واحد ISomax است . خوراک واحد تهیه هیدروژن . گازهای متان ، اتان و پروپان و بوتان می باشد که در حضور بخار آب و کاتالیزور اکسید روی و اکسید مس در دمای 640 و فشار  PSI 300 واکنش های زیر را انجام می دهند .

فرآیندهای تصفیه

ü   فرآیندهای تصفیه در پالایشگاه به منظور حذف ترکیبات گوگردی از نفت خام و فرآورده های پالایشگاهی و همچنین حذف سایر ناخالصی ها مانندترکیبات اکسیژنه و ازته و مواد غیراشباع به کار می رود . 

ü     اثرات وجود این مواد در فرآورده های نفتی عبارتند از :

  • بو و رنگ نامطلوب
  • ایجاد خورندگی
  • پایین آوردن کیفیت عملکرد سوخت های موتور و روغن  روان ساز و گریس ها

ü           روش های تصفیه

  • تصفیه برش های سبک مانند گازها
  • تصفیه برش های متوسط مانند نفت سفید ، بنزین ، گازوئیل
  • تصفیه برش های سنگین مانند روغن و گریس

تصفیه برش های سبک ( گازها )

مهمترین ناخالصی ها در برش های سبک گازیS  CO2 , H2می باشد . برای حذف این مواد از یک ماده جاذب که خاصیت قلیایی دارد ، استفاده می شود .

دستگاه تصفیه گاز با آمین

دستگاه تصفیه گاز برای زدایش هیدروژن سولفور از گازهای پالایشگاه نصب گردیده است. ظرفیت این دستگاه 4.8  میلیون متر مکعب بوده و منظور از نصب آن جلوگیری از آلودگی هوای بازیابی گوگرد و تهیه گاز سوخت با کیفیت عالی برای مصرف پالایشگاه می باشد. در این دستگاه از ماده شیمیایی مونواتانول آمین استفاده می شود که قابل احیاء و استفاده مجدد است.

    

مرکاپتان های موجود در مواد سبک نفتی به علت دارا بودن خاصیت اسیدی به سادگی با سودسوزآور ترکیب شده و تولید ماده شیمیایی به نام سدیم مرکاپتان می نماید.سدیم مرکاپتان در نفت محلول نبوده و فقط در سودسوزآور یا آب حل می شود.از این خاصیت غیر قابل انحلال بودن سدیم مرکاپتاید در نفت استفاده کرده و دستگاه های شستشوی نفت با سودسوزآور مرکاپتان های موجود در مواد نفتی را استخراج می نماییم .                                

خواص مرکاپتان ها :

  • مرکاپتان های سبک دارای خاصیت اسیدی هستند .
  • بسیار بد بو هستند.
  • وجودشان در نفت باعث خورنده شدن مواد نفتی می شوند.
  • باعث پایین آمدن عدد اکتان محصولات نفتی می شوند.

تصفیه برش های متوسط (نفت سفید بنزین نفت گاز)

ü      در صنعت نفت معمولاً به برش های بنزین و نفت سفید ، مواد سفید گفته می شود .

ü   منظور از تصفیه این مواد عاری کردن آنها از مواد  مضر به  علت  بو یا  رنگ  نامنا سبشان می باشد و همچنین حذف هیدروکربورهای غیراشباع ترکیبات اکسیژنه (اسیدهای نفتی و ترکیبات آسفالتی) و ترکیبات گوگردار (مرکاتین ها) و ترکیبات ازته خواهد بود .

پالایشگاه       Refinery

تعریف

پالایشگاه مجموعه ای است از واحدهای مختلف که به منظور انجام عملیات تفکیک ، تبدیل و تصفیه روی نفت خام طراحی شده است تا بتوان محصولات مورد نیاز در بخش های مختلف مصرف را تولید نمود  از جمله  سوخت های حرارتی ، سوخت های موتوری ، روغن ها و گریس ها ، قیر ، حلال های نفتی ، گاز مایع و مواد اولیه پتروشیمی.

خصوصیات صنایع پالایشی

ü   در پالایشگاه اکثر مواد به صورت مایع یا گاز می باشند و برای انتقال آنجا از خطوط اولیه استفاده می شود و این امکان وجود دارد که بتوان اکثر عملیات را بصورت پیوسته و اتوماتیک انجام داد .

ü      برای بهره برداری از پالایشگاه ها به نیروهای ماهر و متخصص نیاز می باشد و از حداقل نیروی کارگری استفاده می شود .

ü   پالایشگاه را باید به صورت متناوب و در زمان های مناسب متوقف کرده (Shut down) نسبت به Over howl اقدام نمود . منظور بررسی وضعیت قسمت های مختلف ، ترمیم و تعمیر صدمات و تعویض کاتالیزورها و ... می باشد که به نیروی انسانی زیادی مورد احتیاج است .

ü   معیارهای ایمنی و استانداردهای مکانیکی در پالایشگاه ضروری و درجه بالا می باشد . این امر به دلیل دماهای بالا ، فشارهای بالا و خورنده بودن مواد و آتشگیر بودن آنها می باشد .

ü   جانمایی دستگاه ها یا مکان نمایی (layout) در پالایشگاه با دیگر صنایع که دارای خط تولید هستند متفاوت است . در این مورد فاکتورهای مهمی همچون خطرات انفجار و آتش سوزی در نظر گرفته می شود.

فرآورده های پالایشگاهی

تقسیم بندی کلی برش های تولیدی در پالایشگاه

  • برش های انرژی زا (سوخت) : موادی که برای تولید انرژی حرارتی و یا نور و یا نیروی محرکه در اتومبیل ها مصرف می شود.
  • برش های غیرانرژی زا  : فرآورده هایی که مصارف صنعتی دارند و خواص غیرحرارتی آنها مورد نظر می باشد .

اصطلاحات مربوط به  فرآورده های پالایشگاهی

  • برش ( CUT ) : مجموعه ای از هیدروکربورهای مختلف در فازمایع که به عنوان یک محصول پالایشگاهی با خواص معینی محسوب می شوند .
  • روغن یا نفت (OIL) : هر ماده ای که از نفت خام استخراج شود . در حالت کلی OIL می نامند .
  • بنزین (gasoline) : برش هایی که در محدوده مواد فرار سنگین تر از گاز مایع و سبک تر از سوخت قرار می گیرند که کاربرد آنها بیشتر بعنوان سوخت های موتوری است .
  • گازوئیل یا نفت گاز  (gasoil)  : منظور برش هایی است که در محدوده سنگین تر از نفت سفید و سبک تر از روغنهای روان ساز مورد استفاده قرار می گیرند .
  • نفت کوره : برش هایی هستند سنگین تر از سوخت دیزل که بعنوان سوخت در کوره های حرارتی بکار می روند (fuel oil) یا (furnace oil)
  • پس مانده (Residue) : منظور برش هایی هستند که از مازوت سنگین تر می باشند .
  • بنزین مستقیم   Straight Run gasoline: منظور برشهایی هستند که مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست آمده و میتوانند بعنوان بنزین موتور مصرف شوند ولی عدد اکتان آنها در حدود 60 می باشد .
  • نفتا (Naphta) : منظور برش های فراری هستند که در محدوده سنگین تر از گاز مایع و سبک تر از بنزین قرار می گیرند. در حقیقت نفتا عنوانی کلی برای حلالهای نفتی است . اصطلاح (petroleum ether) نیز به آن داده می شود .

محصولات  پالایشگاه

محصولات فرار

گاز مایع (LPG)    Liquid Petroleum gas  : هیدروکربورهای پروپان و بوتان را با نسبت های مختلف گاز مایع می نامند. مشخصات مهم آن عبارتند از :

·              خلوص بالای 95% برای مخلوط دو گاز

§               عدم وجود سولفید هیدروژن

§               نداشتن خاصیت دوزندگی

§               نداشتن مقادیر ناچیز آب

§               کل گوگرد موجود حداکثر grain/ft3 15 باشد .

بنزین طبیعی (N.G)   Natural gasoline :

منظور هیدروکربورهای سنگین تر از بوتان و سبک تر از هگزان می باشد که بیشتر حاوی مواد اشباع نشده و آروماتیک می باشد و از گاز طبیعی بدست می آید . مشخصات  آ ن عبارتند از :

·               فشار بخار رد  10-34 psi                         (R.V.P)

·              درصد تبخیر در  %25-85                           140f

·              درصد تبخیر در 275 F                                بیشتر از %90

·              نقطه انتهایی   (E.P.)                                   کمتر از 375f

·              خوردگی                                                        غیر خورنده

·              تست دکتر                                                    منفی

·              رنگ                                                              بزرگتر از 25

برش های سبک

بنزین

یکی از محصولات مهم پالایشگاهی که دارای انواع متعددی می باشد  از بنزین به عنوان سوخت موتورهای هواپیما و اتومبیل استفاده می شود .

منظور از مواد صمغی یا موجی در بنزین ، پلیمرهایی است که به مرور زمان از بهم پیوستن هیدروکربورهای سبک در داخل بنزین تولید می شود . این پلیمرها به تدریج رسوب کرده و رنگ بنزین را تغییر می دهد .

ü            یک بنزین مرغوب باید دارای خصوصیات زیر باشد :

·                          نداشتن آب و مواد صمغی و ترکیبات گوگردی خورنده

·                          داشتن فشار بجای معین (فشار بخار خیلی بالا باشد)

·                          داشتن درجه خشک سوزی بالا

·                          داشتن شرایط مناسب از نقطه نظر درجه حرارت احتراق و شتاب موتور

·                          در مورد بنزین ها ، رنگ ، چگالی ، نقطه جوش ابتدایی و نهایی از اهمیت کمتری   برخوردارند .

ü            مواد افزودنی به بنزین ها :

MTBE                                                      

مواد ضداکسیدان 2-16 1b/100bbl

    ضدیخ     1/2-1%                               

 مواد غیرفعال کننده فلزات 1-3 1b/100bbl

 مواد رنگی : ناچیز                                  

مواد جلوگیری کننده از خوردگی 10-50 ppm

با افزایش سرعت اتومبیل میزان خوش سوزی بهتر خواهد شد . در موتورهای امروزی سعی می شود از بنزین هایی استفاده شود که دارای عدد اکتان بالا باشند که در کلیه سرعت ها درجه خوش سوزی در حد مطلوب قرار گیرند .

نفتا و حلال ها  

ü      مشخصه های مهم :

  • بی رنگ بودن                                      
  • فراریت سریع
  • نداشتن خاصیت اسیدی                  
  • خورنده نبودن
  • نداشتن مواد صمغی                          
  • نداشتن بوی زننده
  • بالا بودن درصد مواد آروماتیک برای حل کردن رزین ها و لاک ها
  • پایین بودن درصد مواد اشباع نشده و آروماتیک برای ایجاد پایداری بیشتر

ü      کاربردهای حلال ها :

  • استخراج دامنه های روغنی گیاهی
  • استفاده در صنایع رنگ سازی و مرکب سازی
  • استفاده در صنایع لاستیک سازی
  • استفاده در صنایع چسب سازی
  • استفاده در ماشین لباسشویی

سوخت جت  Jet fuel 

  برشی است مشابه نفت سفید که دارای انواع متفاوتی می باشد

نفت سفید   Kerosene

    مشخصات مهم آن عبارتند از :

  • Flash Point    
  •  0API  
  • منحنی تقطیر ASTM  
  • درصد وزنی گوگرد  
  • رنگ 
  • میزان خوردگی

برش های تقطیری    cuts   Distillate

·    سوخت دیزل : برشی است که در موتورهای دیزل بکار می رود که اصطلاحاً گازوئیل نامیده می شود . مشخصات مهم آن  عبارتند از مقدار کربن باقیمانده  ٬ عدد ستان٬ اندیس دیزل  ٬ویسکوزیته ٬ نقطه ریزش ٬ نقطه اشتغال و منحنی تقطیر.

·        نفت کوره  : برشی است که در کوره های تولید حرارت بعنوان سوخت استفاده می شود .

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد