آب اشامیدنی
آب سالم: به آبی گفته میشود که صاف و زلال، بیرنگ پو بیبو و دارای شرایط زیر باشد:
الف: آلوده به عوامل بیماریزا و مزاحم نباشد ب) عاری از مواد مسموم کننده باشد.
ج) مواد معدنی و آلی آن برای مصرف کننده زیان آور نباشد.
* آلودگیهای آب با املاح و ترکیبات مختلف:
الف: اگر آب زردرنگ باشد، دلیل بر وجود ترکیبات گیاهی و خاک رس است.
ب: اگر آب قرمز رنگ باشد دلیل بر وجود ترکیبات آهن است.
ج: اگر آب سبزرنگ باشد دلیل بر وجود جلبکها و خزهها در آب میباشد.
د: اگر آب قهوهای رنگ متمایل به سیاه باشد، دلیل بر وجود منگنز میباشد.
هـ : شوری آب نشانهی وجود نمک خوراکی و تلخی آن بواسطهی زیاد بودن یون منیزیم است.
* بعضی ترکیبات معدنی مهم و محصول موجود در آب آشامیدنی:
فلوئور: وجود این ماده در آب لازم است مقدار آن 5/1 – 8/0 میلی گرم در لیتر است وجود فلوئور در آب برای تقویت دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندانها توصیه میشود مصرف بیش از اندازه فلوئور باعث لکههای قهوهای رنگ روی دندانها میشود که به آن بیماری فلئوروزیس میگویند به عقیده دانشمندان یون F جای یون OH در ترکیبات دندان را میگیرد و از این طریق باعث استحکام دندانها میشود.
* ید: به میزان 5/1-1 میلیگرم در لیتر آب، از ابتلا به بیماری گواتر جلوگیری میکند کمبود ید در بدن باعث ورم غده تیروئی ( غمباد یا گواتر) میشود. ید در اکسیداسیون مستقیم درون سلول دخالت دارد.
* آهن: مقدار مجاز آن 1/0 تا 3/0 میلیگرم در لیتر میباشد، ترکیبات آهن موجود در آب برای سلامتی مضر نیستند ولی از نظر شرب بهداشتی نیستند، ترکیبات آهن در لولههای آبرسانی باعث ایجاد رسوب در جدار داخلی لولهها و در نتیجه باعث افت فشار میشوند.
بعضی نکات مهم در تصفیه آب آشامیدنی
غلظت زیاد کربن دی اکسید باعث مشکلات زیر میشود:
1. باعث افزایش اسیدیته آب و در نتیجه خاصیت خورندگی آب را افزایش میدهد.
2. با آهک ترکیب میشود و هزینه سبک کردن آب را افزایش میدهد.
موادی که روی طعم و مزه آب موثر هستند:
1. غلظت زیاد متان در آب بوی سیر به آب میدهد که در این صورت بسیار آتشگیر است.
2. غلظت زیاد H2S در آب بوی تخم مرغ گندیده به آب میدهد. همچنین مزه چای – قهوه و سایر غذاها را تغییر میدهد که
ناشی از ورود فاضلاب به آبهای طبیعی است.
3. مزه شور آب ناشی از غلظت یون کلر است.
4. مزه گس در آب مربوط به آهن و آلومینیوم است.
5. داشتن مزه صابون ، نشانههای PH بزرگتر از 9 است.
6. مزه آب به علت یونهای مثبت (+) و منفی (-) در آب است، یونهای +2 Ca و + 2 Fe، +2 Mg، +2Na و یونهای –3 Hco و مزه آب را تغییر میدهند. شایان ذکر است که اوزون (3O) و اشعه اولتراویوله (UV) نیز در تصفیه آب استفاده میکنند ولی قیمت و هزینههای زیاد و نیاز به متخصص مانع استفاده همگانی از این روشها شده است . مزایای تصفیه آب با ترکیبات کلر:
1- حذف مواد ریز و ذره بینی 2- کلردارکردن آمونیاک و ترکیبات آمونیاکی 3- خنثی کردن مواد آلی
( تفاوت آبهای زیرزمینی و سطحی )
الف: 1- آبهای زیرزمینی: زلال هستند 2- مواد معلق در آنها بسیار کم است 3- حاوی ترکیبات آهن و منگنز گاهی به صورت محلول هستند 4- شن دارند 5- مواد آلی آنها بسیار کم است 6- املاح آنها زیاد است 7- عاری از میکروب هستند 8- سختی موقت دارند 9- PH 9/6 تا 9/7 دارند.
ب: آبهای سطحی: 1- زلال نیستند 2- PH 7 تا 8 دارند 3- مواد آلی در آنها متفاوت است 4- آلوده به میکروب هستند.
متخصصین صنعت آب مقادیر مطلوب آب را چنین گزارش نموده اند:
1- کدورت (5 واحد)
2- طعم و بو (2 واحد)
3- TDS -Total Dissolved Solid- در دمای 180 درجه سانتی گراد ( 100)
4- سختی کل (150)
5- کلسیم ( 75)
6- منیزِیوم (50)
7- کلرور (200)
8- سولفات (200)
9- آهن (0.3)
10- آمونیاک (0.0002)
11- فسفات (0.1)
12- نیترات و نیتریت (0)
13- منگنز ( 0.05)
14- پاک کننده ها ( 0.1)