شیمی - بازرسی فنی

وبلاگ هر هفته یک حدیث به آدرس www.hadis89.blogsky.com منتظر مشتاقان احادیث پیامبر و ائمه معصومین (ع) می باشد.

شیمی - بازرسی فنی

وبلاگ هر هفته یک حدیث به آدرس www.hadis89.blogsky.com منتظر مشتاقان احادیث پیامبر و ائمه معصومین (ع) می باشد.

چگونه از مواد شوینده درست استفاده کنیم

چگونه از مواد شوینده درست استفاده کنیم

آیا می دانید مواد شوینده چه خطرات و مشکلاتی می توانند ایجاد کنند ؟

مسمومیت ناشی از استنشاق مواد شوینده و پاک کننده :

بیشتر موارد مسمومیت با شوینده ها از نوع استنشاقی است . استفاده از مواد سفید کننده وتمیز کننده در فضاهای بسته ( حمام و دستشوئی ) به دلیل ایجاد گاز کلر سبب تحریک راههای تنفسی شده و علائم مسمومیت در افراد بروز میکند و سرفه خس خس سینه و تنگی نفس به ویژه در افراد دارای  زمینه بیماریهای ریوی یا آلرژی از جمله علائم مسمومیت با این مواد است . استفاده از مخلوط وایتکس و ترکیبات اسیدی ( جوهر نمک ) سبب فعل و انفعالات شیمیائی و در نتیحه آزاد شدن کلر و بروز
مسمومیت های شدید و در صورت کهولت سن و یا سابقه بیماریهای قلبی و ریوی می تواند منجر به مرگ شود . علاوه براین استفاده زیاد و مکرر از سفید کننده و پاک کننده , انواع حلال و ضد عفونی کننده به ویژه در محیطهای سر بسته و کوچک میتواند آسیبهای جدی و گاه جبران ناپذیری به ریه و مجاری وارد کند . این در حالی است که بسیاری از ضد عفونی کننده ها نیز به راحتی از ماسک های کاغذی عبور میکنند و می توانند سبب آسیبهای جدی به ریه شوند . تهویه مناسب در محل و استفاده نکردن از محلولهای غلیظ بهترین راه پیشگیری میباشد .

مشکلات پوستی ناشی از تماس با شویند ها :

ادامه مطلب ...

تست حلالیت

تست حلالیت  برای ایجاد محیط همگن با مواد دیگری که معمولا حلال نامیده می شود. بررسی میزان و چگونگی حلالیت یک ترکیب در محیط های شیمیایی متفاوت , اطلاعاتی در مورد گروههای عاملی موجود در ترکیب , وزن مولکولی تفکیک الکترولیتی , دیفوزیون و ... به دست می اید. برای شناسایی ترکیبات الی , انها را بر حسب حلالیتشان در حلال های مختلف دسته بندی می کنیم.

حلالیت یک ماده عبارت است از تمایل ان

در مورد حلالیت یک جسم در اب ,هرگاه حداقل 3 گرم از جسم در 100 میلی لیتر حلال شود ( معادل 0.1 گرم در 3 سی سی ) جسم را قابل حل می گویند.

روش کار :

0.2 میلی لیتر (۴ - ۳  قطره ) از جسم مایع یا 0.1 گرم از جسم مورد ازمایش را در لوله ازمایش بریزید به ان 3 میلی لیتر حلال مورد نظر بیفزایید بعد از اضافه کردن هر چند قطره مخلوط را خوب تکان دهید و سعی کنید دمای مخلوط از دمای محیط بیشتر نشود مدت یک دقیقه ان را به شدت تکان دهید. چنان چه محلول یکنواختی تولید شد جسم را قابل حل فرض کنید. این کار را در مورد هر یک از حلال ها بر طبق جدول حلالیت زیر تکرار کنید.

تذکر : در مورد اسید های غلیظ ابتدا حلال را در لوله ازمایش ریخته سپس جسم را به ان اضافه کنید. به کار بردن اسید های غلیظ گاه با انجام فعل و انفعالاتی نظیر تولید حرارت, تغییر رنگ و یا تولید رسوب همراه است که هر یک از این مشاهدات دلیل محلول بودن جسم است.

   

ادامه مطلب ...

آب ژاول

اطلاعات اولیه

رایج‌ترین ماده ای که از آن ، به عنوان سفید کننده استفاده می‌شود، آب ژاول است.

 آب ژاول که مایع سفید کننده و وایتکس نیز گفته می‌شود

محلولی است از ۱۰ تا ۱۶ درصد هیپوکلریت سدیم (NaOCl) در اب .

 این محلول را برتوله، کشف کرد و چون نخست در  محله ژاول پاریس تولید می‌شد،

 به آب ژاول معروف شد.

آب ژاول ماده‎ای سمی است. رنگ آن نزدیک به زرد و طعم و بوی آن تند است.

خاصیت ضدعفونی کننده آب ژاول به دلیل تولید کلر آزاد می‌باشد.

چنانچه به اشتباه نوشیده شود باید فورا شیر نوشید

ادامه مطلب ...

نانو دانش و فنون مقیاس نانو

هیچ کس نمی‌داند که اولین پدرها و مادرهای ما چه زمانی فهمیدند که نیازمند اندازه‌گیری بعضی چیزها هستند، اما گویا از اولین چیزهایی که توانستند آنرا اندازه بگیرند (بخوانید کمیت)، فاصله یا طول بود. انسان‌ها در ابتدا با استفاده از اعضای بدن خود این کمیت را اندازه‌گیری می‌کردند. طول ساعد، طول پا و طول دست‌های بازشده از هم، اولین مبناهای اندازه‌گیری (بخوانید واحد اندازه‌گیری) بودند. اندک اندک با پیشرفت زندگی انسان و افزایش شناخت او از طبیعت و محیط اطرافش، واحدهای اندازه‌گیری نیز دقیق‌تر شدند. امروز دستگاه‌های اندازه‌گیری معینی تعریف شده‌اند و همگی ما از واحد‌های مشخصی (بخوانید استاندارد) استفاده می‌کنیم.

شما می‌دانید که متر، یکی از شناخته شده‌ترین واحدهای اندازه‌گیری طول است. این اندازه به حدی برای ما شناخته شده است که به راحتی می‌توانیم با طول یک گام‌ بلند آنرا نشان دهیم. بیشتر آنچه که ما به طور روزمره با آن مواجه هستیم، اندازه‌ای بین صد متر تا یک صدم متر (بخوانید سانتی‌متر) دارند. در حقیقت زندگی معمول ما در اندازه بزرگی متر (بخوانید مقیاس ماکرو) می‌گذرد. اما این محدوده، بخش بسیار بسیار کوچکی از اندازه‌های موجود در طبیعت پیرامون زندگی انسان است. او بر روی کره زمین زندگی می‌کند که قطری معادل 12760000 متر (76/12 میلیون متر) دارد و موجودات کوچکی (بخوانید باکتری) به اندازه 000001/0 متر (یک میلیونیم متر) می‌توانند به آسانی سلامت و حتی حیات و بقای او  را تحت تاثیر قرار دهند. به نظر می‌رسد که ما در خواندن و نوشتن این اندازه‌ها هم مشکل داریم، چه برسد به اینکه بتوانیم آنها را به خوبی تصور کنیم!

ریاضیدانان سعی نموده‌اند که این مشکل ما را حل کنند. آنها با استفاده از نمادگذاری و ارائه یک روش مقایسه‌ای، تصور اندازه‌های بسیار کوچک و بسیار بزرگ را آسان‌تر نموده‌اند. ما می‌توانیم روش پیشنهادی آنها را با یک آزمایش ساده ارزیابی کنیم. نمی‌دانم کی و کجا این مقاله را می‌خوانید، اما اگر پشت یک میز و روبروی نمایشگر یک رایانه نشسته‌اید، احتمالا میزی که رایانه شما بر روی آن قرار دارد طولی حدود یک متر دارد. اگر طول این میز را 10 بار کوچک کنید، برابر قطر یک سی-دی (بخوانید لوح فشرده) می‌شود. اگر قطر لوح فشرده را 10 بار کوچک کنید، برابر قطر یک تیله می‌شود و اگر تیله را 10 بار کوچک کنید، به اندازه یک دانه نمک درمی‌آید (شکل 1). حالا اگر دانه نمک را سه مرتبه و هر مرتبه 10 بار بزرگ کنید، می‌توانید از آن به عنوان میز استفاده نمایید. ریاضیدانان برای نمایش این نسبت میان دانه نمک و میز از نماد 3-10 (سه مرتبه و هر مرتبه 10 بار کوچک سازی) استفاده کرده‌اند. البته آنها از این روش برای توصیف اندازه‌های بزرگ نیز بهره برده‌اند. به طور مثال می‌توان منظومه شمسی با اندازه 1013 متر (13 مرتبه و هر مرتبه 10 بار بزرگ‌نمایی) و کهکشان راه شیری با اندازه 1021 متر (21 مرتبه و هر مرتبه 10 بار بزرگ‌نمایی) را نیز با این روش توصیف کرد.   

شکل (1) 

 

حالا که می‌توانیم اندازه‌های کوچک و بزرگ بسیاری را تصور کنیم، بد نیست که بدانیم دانشمندان برای بعضی اندازه‌ها نام مشخصی تعیین کرده‌اند. به طور مثال اندازه‌هایی را که 1000 برابر بزرگتر از متر می‌باشند، کیلومتر نامیده‌اند و اندازه‌هایی را که هزار برابر کوچکتر از متر هستند، میلی‌متر می‌خوانند. جدول زیر برخی از این نام‌ها را مشخص کرده است.

واحد

اندازه عددی

اندازه نمادی

مقدار

گیگا متر

1000000000

109

یک میلیارد متر

مگا متر

10000000

106

یک میلیون متر

کیلو متر

1000

103

هزار متر

هکتو متر

100

102

صد متر

دکا متر

10

101

ده متر

دسی متر

1/0

1-10

یک دهم متر

سانتی متر

01/0

2-10

یک صدم متر

میلی متر

001/0

3-10

یک هزارم متر

میکرو متر

000001/0

6-10

یک میلیونم متر

نانو متر

000000001/0

9-10

یک میلیاردم متر

در میان اندازه‌های کوچک، نانومتر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که بعدها بیشتر در مورد علت آن صحبت می‌کنیم. اما پیش از آن لازم است که درک صحیحی از این اندازه داشته باشیم. برای این منظور می‌توانیم آزمایش بالا را ادامه دهیم. تا آنجا پیش آمدیم که دانه‌های نمک را به اندازه‌ یک میز بزرگ کردیم. با این بزرگ‌نمایی (1000 برابر)، تار موی شما قطری معادل یک طناب بسیار کلفت خواهد داشت، می‌توانید از گلبول‌های قرمز برای تیله بازی استفاده کنید و باکتری‌ها نیز همچون دانه‌های نمک قابل رویت می‌شوند (شکل 2).

شکل (2) 

 

 

اما ما هنوز هم نتوانسته‌ایم یک نانومتر را ببینیم.این بار باکتری‌های کوچک نمکین را دوباره 1000برابر بزرگتر می‌کنیم. باکتری‌ها دیگر آنقدر بزرگ شده‌اند که می‌توانید به عنوان یک مبل راحت به آنها تکیه دهید. در این دنیای جدید می‌توانید با ویروس‌ها تنیس بازی کنید، پروتئین‌ها را به دور انگشتتان بپیچید و اتم‌ها و مولکول‌های کوچک را لمس کنید (شکل 3). به مقیاس نانو خوش آمدید.

شکل (3) 

 

مرجع: http://www.nanoclub.ir/modules.php?name=News&file=article&sid=170

روشهای گندزدایی آب آشامیدنی

بسم الله الرحمن الرحیم

روشهای گندزدایی آب آشامیدنی

(حذف آلاینده های میکروبی)

این مقاله، ترجمه مطلبی است باعنوان :

WATER TREATMENT DEVICES - FOR DISINFECTION OF DRINKING WATER
برگرفته ازسایت: Water Talk سازمان بهداشت کانادا



مقدمه :

رشدآگاهیهای عمومی از قابلیت آلودگی آبهای زیرزمینی وسطحی ونیز افزایش تمایل به انجام فعالیتهای تفریحی درمحیطهای باز،در مناطقی که تحت پوشش آب شرب سالم وبهداشتی قرارندارندمنجربه افزایش بهره گیری ازسیستم های ضدعفونی کننده آب گردیده است. بطور کلی چشمه ها وچاهها،دریاچه ها،رودخانه ها ودیگر منابع آب سطحی ،بعنوان منابع منحصربه فردآب برای گروههایی ازمردم بویژه روستائیان،چادر نشینان،مسافران وگردشگران مورداستفاده قرارمی گیرند. برخلاف سیستم های آب شهری، این منابع ممکن است تحت پوشش آزمایشات روتین وروزمره برای تشخیص آلودگیهای میکروبی قرارنگیرند ویا حتی روشهای مناسب گند زدائی آب در خصوص این منابع به اجراء درنیاید.

چاههاوچشمه های شخصی درصورتیکه درمحل ویا شرایط نامناسب ایجاد شده باشند ویا مورد نفوذ آبهای سطحی آلوده قرار گیرند می توانند به راحتی آلوده گردند. در حقیقت سفره های آب زیرزمینی (در اثر عبورازلایه های زیرین خاک از جمله خلل وفرج سنگها یا ماسه ها ) حتی به تنهایی می توانند منشاء آلودگی باشند.آبهای سطحی وآبهای زیرزمینی حفاظت نشده همواره در معرض آلودگی مدفوعی از سوی انسانها ، احشام ، حیوانات وحشی وخانگی هستند.

آب برداشت شده از دریاچه ها ، رودخانه ها ، رودها وتالاب ها ممکن است تمیز وزلال بنظر برسد وطعم وبوی نامطلوب نداشته باشد، امامتاسفانه در هر صورت عوامل بیماریزایی درآب یافت می شوند که نه تنها مضر هستند بلکه قابل رویت با چشم غیر مسلح نیزنمی باشند ،ضمن اینکه ممکن است بدون طعم وبونیز باشند. این باکتریها ،ویروسها وتک یاخته ایها ممکن است موجب ایجادحالت تهوع یا تب ویا منجر به بیماریهای خطرناکتر از جمله اسهال شدید، هپاتیت ویا تب تیفوئید (حصبه) گردند. این گونه آبها همواره باید قبل از مصرف برای شرب یا طبخ غذا ضد عفونی شوند.



گند زدائی آب :

بسته به منابع آب،شرایط استفاده واهمیت ومیزان آلاینده های میکروبی، ممکن است گند زدائی بصورت مقطعی ودربازه های کوتاه زمانی ویابصورت پیوسته ومداوم انجام پذیرد.برای گندزدایی مقطعی ویا درشرایط اضطراری وکوتاه مدت ، چندین روش ساده وجود دارد که البته به سیستم های پیچیده وخاصی نیاز ندارد :

1–جوشاندن آب برای مدت یک دقیقه ارگانیزمهای بیماریزا را نابود وآب را ضد عفونی می نماید.

2-مواد سفید کننده خانگی بدون بو که محتوی 4تا5 درصد هیپوکلریت سدیم باشند در صورتیکه حداقل دو قطره از آن را به هر لیتر آب اضافه نموده وزمان تاثیر به مدت30 دقیقه برای آن در نظر بگیریم می تواند آب را ضد عفونی نماید.

3-قرصهای ضدعفونی کننده آب که مستقیماً کلریا یُد را به آب می افزایند وبویژه برای مسافران مفید می باشند مشروط به اینکه طبق دستورالعمل شرکت سازنده مورد استفاده قرار گیرند.

کیستهای تک یاخته ایها غالباً در آبهای سطحی یافت می شوند، ازآنجائیکه کیستها مقاوم تر از از باکتریها وویروسها هستند یُد وکلر نمی تواند برای غیرفعال کردن آنها اطمینان بخش باشد.در مواردی که آب باید بصورت مستمرگندزدائی شود- بخاطر کیفیت غیر قابل قبول منبع ، احتمال آلودگیهای پراکنده ویا حضور کیستها- استفاده از یک سیستم تصفیه آب مرکب از فیلتراسیون وگند زدائی بجای گند زدائی مختصر وکوتاه مدت توصیه می شود.



سیستم های تصفیه آب:

سیستم های تصفیه آب براساس نوع عملکردشان به دو گروه عمده تقسیم می شوند،هرکدام از این گروهها مشتمل برچندین نوع ازسیستمهایی می باشند که هریک مرتبط با موضوع خاصی از کیفیت آب می باشند. سیستم های تصفیه آبی که در خصوص گند زدائی آب کاربرد دارند در این مبحث مطرح می شوند.سیستمهایی که طعم ،بووظاهرآب رابهبود می بخشندویامواد شیمیایی نامطلوب راحذف می نمایند درمجموعه مطالبی از همین دست توسط سازمان بهداشت کانادا معرفی گردیده است. (جهت مطالعه مبحث مذکور به ترجمه مقاله ای تحت عنوان سیستم های تصفیه آب برای حذف طعم ،بو ومواد شیمیائی در بخش متون علمی همین وبلاگ مراجعه شود.)

سیستم های گندزدائی درنقطه مصرف (point of use) قابل اجرا برروی شبکه های لوله کشی شده ویا شیرهای نصب شده می باشند ومعمولاً برای تصفیه آب برداشت شده از یک شیرتکی یا چندتایی صرفاً برای آشامیدن وطبخ غذا مورد استفاده قرارمی گیرند. سیستم های گند زدائی در محل ورود آب ( point of entry) برروی منبع یا خط اصلی آب نصب شده وکل آب ورودی به خانه را ضد عفونی می نمایند.

سیستم های تزریق کلر،یُد وتابش پرتو فرا بنفش (UV) بیشتردرمواردیکه گند زدائی تمام آب برای مصرف کنندگان ضرورت داشته باشد کاربرد دارند( گند زدائی آب شبکه شهر). کلرویُد عمده ارگانیزمهای بیماریزا را نابود می کنند ضمن اینکه نیاز به زمان تماس کوتاه تا متوسط برای تاثیر عملکرد آنها می باشد.

در حقیقت استفاده ازکلردرسیستم های تصفیه آب شهری عملاً بیماریهای واگیر منتقله توسط آب از قبیل تیفوئید ووبا را حذف نموده است. به هر حال تصفیه با کلرویُد به تنهایی ممکن است ایمنی کافی در مقابل تک سلولیهایی ازقبیل ژیاردیا لامبلیا وکریپتوسپوریدیوم ایجادننماید.(درصورت تمایل به مطالعه مطلبی دراین زمینه به ترجمه مقاله ای تحت عنوان میکروارگانیزمهای ژیاردیاوکریپتوسپوریدیوم درآب آشامیدنی در بخش مقالات وب سایت شرکت آب منطقه ای یزدwww.yazdwater.ir مراجعه شود.)

اگردرآب موردمصرف وجود تک سلولیهای مذکور فطعی ویا موردتردیدمی باشد توصیه می شود که برای حذف این ارگانیزمها، ابتدا آب از یک فیلتر با منافذ 0/1میکرون یاریزتر عبورداده شودوسپس تصفیه شیمیائی برروی آن برای نابود کردن باکتریها وویروسها توسط کلریا یُد صورت پذیرد.

گندزدائی آب شرب با استفاده از یُد صرفاً بعنوان یک روش خاص برای کاربردهای اضطراری ومقطعی پیشنهاد می گردد( بعنوان نمونه در یک کلبه روستائی در تعطیلات آخر هفته ویا تفریحات خارج از خانه). از یُد برای گند زدائی مداوم ودرازمدت نبایداستفاده گردد زیرا این ماده ازلحاظ فیزیولوژیکی بسیارفعال بوده وممکن است مصرف مقادیرزیاده ازحدآن ایجاد ضرروزیان نماید.

سیستم های تابش UV علاوه براینکه برویروسها،باکتریهاوتک یاخته ایهاموثرند هیچ ماده شیمیایی رابه آب اضافه نمی کنندوهیچگونه طعم وبویی نیزدرآب ایجاد نمی نمایند.علاوه براین کافیست که آب فقط چند ثانیه درمعرض تابش UV قرارگیرد مشروط به اینکه آب موردنظرصاف وزلال (شفاف) باشد.

درهرصورت سیستم های UV به خاطر نداشتن با قیمانده ای از عامل گندزدا درآ ب ، ایمنی وسلامت آب را بعد از مرحله گندزدائی تضمین نمی نمایند، از اینروتوصیه می شود درمواردیکه سیستم آبرسانی برای مدتی بلا استفاده مانده است قبل ازبهره برداری مجدد،آب باقیمانده درشبکه تخلیه گردد.سیستم هایی از تابش UV نیزقابل دسترسی هستند که می توانندآب را در محل مصرف گند زدائی کنند. به هرحال در اینگونه موارد یک مرحله فیلتراسیون (پیش صافی ) برای کاهش کدورت مورد استفاده قرار می گیرد تا عملکرد وتاثیر گذاری تابش UV را بهبود بخشد.

فیلترهایی باالیاف شیشه یا سرامیک برای تصفیه مقادیر کم آب بکار می روند ومعمولاًدر مواردیکه لازم است آب برای نوشیدن یا طبخ غذا تصفیه شود ویا برای تهیه آب شرب درتفریحاتی نظیراردوها ، قایقرانی وپیاده روی، کاربردمناسبی دارند.این فیلترهامی توانند باکتریها وتک یاخته ایها را ازآبهایی که به میزان متوسطی آلوده هستند حذف نمایند. درعین حال این سیستم ها برای حذف ویروسها یا تصفیه آبهایی با مقادیر بالای آلودگی مناسب نیستند. ازاینرودرموردتصفیه آبهای سطحی توصیه می شود که این فیلتر ها همراه با سیستم های گند زدائی بصورت پیوسته مورد استفاده قرار گیرند.

لازم به ذکراست سیستم های پرتابل(قابل حمل)مرکب ازفیلترهایی ازالیاف شیشه یاسرامیک ورزینهای آزاد کننده یُد نیزبرای گندزدائی آب توسط چادرنشینان ویا استفاده مسافرین درکشورهایی که کیفیت بهداشتی آب مورد تردید می باشدقابل دسترسی می باشند. برخی ازاین سیستم هادارای یک فیلتر کربن فعال برای حذف یُد اضافی از آب می باشند.

سیستمهای تقطیر کننده وتزریق کننده های ازن ازجمله سیستم های گند زدائی درنقطه مصرف می باشند که درمناطقی که انرژی الکتریکی وفضای کافی برای نصب تجهیزات مربوطه وجودداشته باشدمناسب می باشند. تقطیرعموماًبرای کاهش میزان تمام ترکیبات شیمیائی موجوددرآب شرب مورد استفاده قرارمی گیرد. سیستم های تقطیربرای حذف ترکیبات شیمیائی معدنی شامل فلزات سنگین وبرخی از مواد آلی کاملاً موثرندلیکن برای حذف تعدادی از ترکیبات شیمیایی فرارازقبیل تری هالومتانها وکلرواتیلن ها اغلب این سیستمها بایک فیلتر کربن فعال ترکیب می گردند. فرایندجوشاندن همچنین هرگونه میکروارگانیزم موجود درآب (شامل ویروسها ، باکتریها وتک یاخته ایها)رانابود می سازد. هنوزاطلاعات و شناخت کافی نسبت به مفید یا مضر بودن استفاده از آبهای عاری از مواد معدنی(آب مقطر) در ارتباط با سلامتی انسان وجود ندارد.

سیستم های تزریق ازن باتولیدمقدارکمی ازن- به عنوان یک عامل اکسید کننده قوی- درمدت زمان کوتاهی عوامل بیماریزارانابودمی سازند. فرایند ازوناسیون هیچ گونه طعم یابویی رادرآب ایجاد نمی نماید. ضمناًتاثیر فرایند گندزدایی به اختلاط مطلوب ازن باآب ارتباط مستقیم دارد.

برخلاف کلرویُد،ازن نیزهمانند UV آب رابعدازنقطه تزریق ازنظر آلودگی محافظت نمی کند(بعلت عدم ایجاد باقیمانده درآب).برای دستیابی به آب تصفیه شده باکیفیت به مراتب بهتر،غالبا سیستم های ازوناسیون با یک فیلتر کربن فعال ترکیب می گردند.



نتیجه گیری:

دربرنامه هایی نظیراردوها،قایقرانی یاگردش وپیاده روی،شما بایدفرض کنید که تمامی آبها دارای ارگانیزمهای بیماریزاهستند ولذاباید آبراقبل ازاستفاده برای شرب حتماً ضد عفونی نمایید.همچنین باید مراقبت کافی برای اجتناب ازخوردن آب تصفیه نشده درخلال فعالیتهایی ازقبیل مسواک زدن وغیره صورت پذیرد.

آب چشمه ها باید بصورت روتین ومستمربرای تعیین میزان آلاینده های میکروبی مورد آنالیز قرارگیرد.مطابق با آخرین استانداردهای موجود هیچ آبی برای شرب نبایدمحتوی بیش از10 عدد باکتری کلیفرم در100 میلی لیترازآن باشد. ضمن اینکه هیچ باکتری کلیفرمی ازنوع اشرشیا کلیفرم یادیگر کلیفرمهای مدفوعی نباید مشاهده گردد.درصورتیکه آب چشمه ای بااستانداردهای مذکورمطابقت نداشته باشدبایدبااستفاده ازمتدهای معرفی شده تحت عملیات گندزدایی قرارگیرد.

نظربه اینکه سیستم های گندزداغالبا برای کارایی وتاثیر حداکثری نیازبه آب زلال وشفاف دارندلذاضروریست که همواره دوسیستم خاص یکی برای حذف ترکیبات گوناگون آلی ومعدنی یاکاهش کدورت آب ودیگری برای کاهش آلاینده های میکروبی بایکدیگرترکیب شوند.

درنهایت بهترین شیوه برای حصول اطمینان ازگندزدایی کامل آب مورد مصرف،استفاده ازیک فرایند چندقسمتی مرکب ازجمع آوری آب ازتمیزترین منبع ممکن،فیلتراسیون وگندزدایی می باشد.


منبع: http://www.abnema.blogfa.com

فتوکاتالیست چیست؟

فتو کاتلیست چیست؟ فتو کاتالیست ها مواد پاک کننده محیطی هستند ،هنگامی که نورخورشید و یا فلورسانس به آنها برخورد می کند  ازروی سطوح آلودگی ها را بر می دارند و می توانند ترکیبات آلی مثل باسیل ها و بو ها را از بین ببرند.  فرایند فتو کاتالیستی از اصول زیر پیروی می کنند.

اصول فرایندفتو کاتالیستی:

1.در معرض اشعه ماورای بنفش UV  در زمانی که نور اشعه UV به فتو کاتالیست بر خورد می کند ، الکترون به سطح بالا می آید.در این زمان حفره ای که الکترون از آن بیرون جهیده بود حفره مثبت نامیده می شود .                2.ظهور رادیکال های OHحفره مثبت دارای قدرت اکسیداسیون بالایی است و الکترون را از-OH (یون هیدروکسید )در آب می گیرد.در این زمان- OH،که الکترونش گرفته شده تبدیل به OH رادیکالی می شود که تا حد زیادی ناپایدار است. 3.تخریب ترکیبات آلی OH رادیکالی ،طی یک  اکسیداسیون قوی  الکترون را از نزدیک ترین ترکیب آلی همسایه دریافت می کند تا به پایداری بیشتری برسد.با این روش ترکیبات آلی با از دست دادن الکترون ودر نهایت تبدیل شدن به دی اکسید کربن و آب تخریب می شود و به اتمسفر بر می گردد.     1.سوال؟>>فتو کاتالیست ها با منبع نور کار می کنند.چه نیازی هست که منبع نور حتما مااورای بنفش باشد؟ TiO2 یک نیمه هادی است که با دریافت انرژی نور به سطوح بالاتری از انرژی بر انگیخته می شود   و الکترون ها را از سطح تابش شده رها می سازد.اگر میزان انرژی کافی باشد همه الکترونها از سطح که نوار ظرفیت (Valence band) نامیده می شود به نوار ظرفیت هدایتی Conduction band جهش می یابند.انرژی که به این سطح داده می شود از نوع انرژی نورانی است که مربوط به طول موج نور تابیده می باشد.از میزان جهش الکترونها چنین بر می آید که محدوده تابش نور UV می باشد.    
                       
انواع فتو کاتالیست ها:          

 عملکرد های کلی فتو کاتالیست ها بر چند نوع می باشد:

1.تخریب NOx:حذف کردن اجزائ مضر از  NOx و SOx و فرمالدئید از اتمسفربه عنوان مثال در حال حاضر هوا آلودگی زیادی دارد که در آن اکسید های سولفور و نیتروژن از جمله آز آنها می باشند که ناشی از اتو موبیل و سایر آلایند ه ها به شما ر می رود.فتو کاتالیست TiO2 می تواند این آلودگی ها را بشکند و تبدیل به گاز CO2 کند.در عایق کردن صوتی در ساختمان ها در ساختار بتونی بکار می رود.                 

 2.گند زدایی کردن:تخریب و جذب بوهای بد ناشی از بد بو کننده ها مثل استالدئید ،آمونیاک و سولفید هیدروژنبه عنوان مثال بو های ناخوشایند که بسیار آزار دهنده است می تواند تبدیل به گازهای بدون بو شود.که با مجاورت قرار دادن نور فلورسانس و نور خورشید یک فتو کاتالیست قادر به انجام این کار است.         

3.تصفیه آب:تخریب و برداشتن ترکیبات آلی فرار مثل تترا کلرو اتیلن و تری کلرو اتیلن که به عنوان آلاینده آب به شمار می روند.تست غلظت کلرین باقیمانده نشان می دهد که چه میزان حضور فتوکاتالیست موثر است.           

4.ضد باکتری:پا کیزه کردن محیط بوسیله ضد باکتری ها و عمل استریلیزه کردن5   .ضد چرک شدگیاز چرک شدن دیوار و زمین جلوگیری می کند.          

 http://www.photocatalyst.co.jp/e/toha/toha.htm:مرجع مترجم

اثرات MTBE در آلودگی منابع آب

مقدمه:

Methyl tert-butyl ether
MTBE MTBE
Chemical name2-Methoxy-2-methylpropane
Other namesMethyl tert-butyl ether
Methyl t-butyl ether
MTBE
tBME
Chemical formulaC5H12O
Molecular mass88.15 g/mol
CAS number[1634-04-4]
Density0.7404 g/cm³
Melting point−109 °C
Boiling point55.2 °C
Flash Point-10 °C
Refractive index1.369
SMILESCC(C)(C)OC
NFPA 704
3
1
0
 

متیل ترسیو یک ماده آلی مصنوعی اکسیژن دار است که پس از اثبات جنبه های سوء بهداشتی و زیست محیطی سرب بعنوان جایگزین آن معرفی و امروزه در ایران و برخی از کشورای جهان بصورت گسترده در بنزینهای بدون سرب استفاده می شود.توجه به این ماده در دهه ۷۰ میلادی آغاز و مصرف آن در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی در جهان افزایش یافت. در ابتدای انتخاب و استفاده از این ماده در سوخت مزایای زیست محیطی آن مورد توجه بود که مهمترین آنها افزایش عدد اکتان بنزین٫ کاهش نشر گازهای آلاینده منتشر از اگزوز خودرو مانند منواکسید کربن و ازن ٫ حذف سرب از بنزین به همراه تاثیر بهبود نسبی کیفیت هوا ٫تولید آسان و سهولت اختلاط با بنزین می باشد ولی اکنون پس از گذشت چند سال از مصرف آن در دنیا مشخص شده است که MTBE دارای امکان تاثیرات سوء روی بدن انسان و مضرات زیست محیطی بودند و آلودگی آبها زیر زمینی از مهمترین جنبه های زیست محیطی آن می باشد . در آمریکا از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱ میلادی دو سیستم تامین کننده نیاز آب شرب شهری بخاطر آلودگی MTBE برای این منظور غیر قابل استفاده شدند.در سانتامونیکای آمریکا حداقل ۵۰ درصد از کل آب شهری که از منابع زیرزمینی تامین می شدبرای شرب غیر قابل استفاده گردید بطوریکه ۵/۳ میلیون دلار برای جایگزینو تامین آب شرب منطقه هزینه شد. وجود MTBE در کالیفرنیا در نمونه های شهری عموما با مقادیر کمتر از ۲mg/l گزارش شده است. در شرایط خاص در جاهایی که قایقهای موتوری استفاده می شد غلظت این ماده در آن آبها به۱۲ppm هم می رسد. در تحقیقی که در سال۱۹۹۶ توسط USGS در ۱۶ شهر آمریکا انجام شد ٫ مقدار MTBE موجود در آبهای سطحی بین µg/L 100-2/0 گزارش شد که غلظتهای بیشتر بین ماه های اکتبر تا مارس واقع شده است.(۳).در آمریکا به خاطر تاثیرات این ماده در انسان و محیط زیست به ویژه آلودگی منابع آب اعتراضات فراوانی نسبت به ادامه مصرف آن وجود دارد ودر بعضی مناطق استفاده از MTBEممنوع شده است در این مقاله برسی توانایی MTBEدر آلودگی منابع آب سه محور اصلی مورد توجه است تاثیرات MTBE روی سلامتی انسان چگونگی ورود MTBE به منابع آب وسرنوشت MTBE در منابع آب خصوصیات MTBE :
متیل ترسیو بوتیلاتر یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C5H12O می باشد در دما وفشار استاندارد مایعی بی بیرنگ ٫ قابل اشتعال و قابل احتراق است . جرم مولکولی آن ۱۵/۸۸ بوده و دارای نقطه ذوب ۹-ـ درجه سانتی گراد ونقطه جوش ۶/۵۳ - ۲/۵۵ درجه سانتی گراد می باشد . چگالی این ماده ۷۴۴/۰ ۷۵۸/۰ گزارش شده است . انحلال پذیری MTBE در آب بسیار بالاست 540mg/L گرارش شده است
تاثیرات MTBE روی سلامت انسان:

ادامه مطلب ...

اسپین الکترون

الکترون در اتم ، علاوه بر این که تحت تاثیر نیروی جاذبه هسته ، به دور آن می‌‌چرخد، دارای یک حرکت چرخشی به دور خود نیز می‌‌باشد. این نوع چرخش را اصطلاحا اسپین الکترون می‌‌گویند. «اسپین» واژه انگلیسی (Spin) است که به معنای چرخش می‌‌باشد.


مقدمه
می‌‌دانیم که کره زمین دارای دو نوع حرکت وضعی و انتقالی است. حرکت انتقالی آن به دور خورشید بوده و حرکت وضعی به دور خودش می‌‌باشد. هر یک از این دو نوع حرکت ، دارای اندازه حرکت زاویه‌ای مخصوص به خود هستند که در مورد حرکت انتقالی ، اندازه حرکت زاویه‌ای مداری و در مورد حرکت وضعی ، اندازه حرکت زاویه‌ای اسپینی می‌‌گویند، بدیهی است که اندازه حرکت زاویه‌ای کل برابر با مجموع این دو اندازه حرکت است.

اگر مدلی را در نظر بگیریم که زمین فقط یک نقطه مادی باشد، انتساب تکانه زاویه‌ای به آن بی‌معنی خواهد بود، اما در مدل دیگری که زمین را با ابعاد محدود در نظر می‌‌گیریم، وجود اندازه حرکت زاویه‌ای اسپینی نیز امکان پذیر است. لذا اگر این قضیه را در مورد مدل اتمی ‌بوهر بکار ببریم، با این فرض که الکترون یک بار نقطه‌ای نبوده، بلکه یک کره کوچک فرض شود، در این صورت الکترون علاوه بر اندازه حرکت زاویه‌ای مداری دارای اندازه حرکت زاویه‌ای اسپینی نیز خواهد بود.

ادامه مطلب ...

شیمی مولکولی

شاید تا بحال از خود پرسیده باشید که چرا مواد مختلف با هم متفاوتند؟ چرا برخی از آن‌ها محکم تر از سایرین هستند؟ چرا برخی از مواد رسانا و برخی نارسانا؟ چرا نور می‌تواند از بعضی از مواد عبور ‌کند و از بعضی دیگر نه؟
سئوالاتی از این دست ذهن را متوجه تفاوت‌‌های مواد از نظر خواص می‌‌کند و ما را در رابطه با علت این تفاوت‌‌ها، به تفکر بیشتر وادار می‌‌کند. با اطلاعاتی که ما از ساختمان عناصر و تفاوت‌‌های موجود در عناصر داریم شاید گمان کنیم که تفاوت‌‌‌‌های موجود در مواد مختلف حاصل تفاوت‌‌های عناصر تشکیل دهنده آنها است. با این تفکر مواد تنها متاثر از تنوع عناصر تشکیل دهنده خود خواهند بود و تمامی ویژگی‌‌های رفتاری مواد با شناخت عناصر تشکیل دهنده آنها روشن خواهد شد. بر این اساس مشخص شدن عناصر تشکیل دهنده یعنی تعیین ترکیب شیمیایی همه اسرار مربوط به خصوصیات مواد را آشکار می‌‌کند. براستی با دانستن ترکیب شیمیایی، خواص مواد معلوم خواهد شد؟
با کمی دقت و توجه به ترکیبات شیمیایی مواد پیرامون خویش در می‌‌یابیم که بسیاری از آنها با وجود این که در رفتار و خواص با یکدیگر بسیار متفاوتند، دارای عناصر تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی یکسان می‌باشند و برخی دیگراز مواد با داشتن عناصر تشکیل دهنده و ترکیب شیمیایی متفاوت با یکدیگر، دارای خواص و رفتار مشابهی هستند. پس چه چیزی بجز ترکیب شیمیایی موجب تفاوت در رفتار مواد می‌‌شود؟
برای جواب این سئوال لازم است که بیشتر با ساختار و ویژگی‌های مواد آشنا شویم.

ساختار مواد چیست؟
ادامه مطلب ...

تیتراسیون های اکسایش کاهش (یدومتری)

هدف: یدومتری یک روش حجم سنجی شیمی تجزیه است که در تیتراسیون از ید به عنوان شناساگر نقطه پایانی استفاده میشود

تئوری:

روش شیمیایی وینکلر یا یدومتری :

یدومتری دقیق‌ترین و قابل اعتمادترین روش اندازه گیری  می‌باشد.‌ این روش یک روش تیتراسیونی است که بر اساس خواص اکسیدکنندگی اکسیژن محلول انجام می‌گیرد.

با افزایش  به محلول قلیایی شده آب ، هیدروکسید منگنز با اکسیژن محلول آب ترکیب شده ، ایجاد  می‌کند. با مصرف تمام اکسیژن موجود ، محلول اسیدی می‌شود. با افزودن یدور ،  در محیط اسیدی با یون یدور ، وارد واکنش شده ، ید آزاد می‌کند.

مقدار ید آزاد شده توسط محلول تیوسولفات تعیین می‌شود و از روی مقدار تیوسولفات مصرفی ، مقدار اکسیژن موجود در آب محاسبه می‌شود.

عناصر زیادی را می توان به روش یدمتری تعیین نمود. یکی از این عناصر، مس است. در این روش از واکنش زیر جهت احیا و رسوب دادن مس استفاده می کنند.


حال مقدار ید آزاد شده توسط محلول تیوسولفات تعیین می‌شود و از روی مقدار تیوسولفات مصرفی (با استفاده از روابط استوکیومتری) ، به مقدار واکنش دهنده ی اولیه ی مورد نظر (در اینجا یون مس) دست می یابند. واکنش ید با تیوسولفات به وسیله ی معادله ی زیر داده شده است:


نقطه ی پایانی تیتراسیون به سادگی توسط محلول نشاسته مشخص می شود. لحظه ی مناسب برای اضافه کردن شناساگر وقتی است که رنگ محلول از قهوه ای به زرد کمرنگ تغییر می کند. پایان تیتراسیون هنگامی است که محلول بیرنگ می شود.
یون یدید

یون یدید یک عامل کاهنده ی نسبتاً موثری است که به طور وسیعی برای تجزیه ی اکسنده ها به کار می رود.
به طور کلی به واکنش هایی که در آن ید اکسید می گردد، یعنی ید از محلول یدیدها آزاد می گردد یدومتری گویند. روشهای زیادی بر اساس خواص کاهندگی یون یدید استوارند. ید که محصول واکنش است، معمولاً با محلول استاندارد تیوسولفات تیتر می شود.
عناصر زیادی را می توان به روش یدمتری تعیین نمود. یکی از این عناصر، مس است. در این روش از واکنش زیر جهت احیا و رسوب دادن مس استفاده می کنند.

‌ این روش یک روش تیتراسیونی است که بر اساس خواص اکسیدکنندگی اکسیژن محلول انجام می‌گیرد. با افزایش به محلول قلیایی شده آب ، هیدروکسید منگنز با اکسیژن محلول آب ترکیب شده ، ایجاد می‌کند. با مصرف تمام اکسیژن موجود ، محلول اسیدی می‌شود. با افزودن یدید ، در محیط اسیدی با یون یدید ، وارد واکنش شده ، ید آزاد می‌کند. مقدار ید آزاد شده توسط محلول تیوسولفات تعیین می‌شود و از روی مقدار تیوسولفات مصرفی (با استفاده از شناساگر نشاسته) ، مقدار اکسیژن موجود در آب محاسبه می‌شود.

روش کار :

·       مجهول را به حجم می رسانیم

·       مقدار مشخصی از آن بر می داریم ( 25 cc )

·        به آن اضافه می کنیم

·       محلول را صاف کرده و رسوب را با 5cc آب شستشو می دهیم

·       محلول را با تیوسولفات 0.1N تیتر می کنیم تا رنگ زرد کاهی نمایان شود

·       2ml چسب نشاسته 0.1% + 0.5gr KSCN را به آن اضافه می کنیم

·       تیتراسیون را تا تغییر رنگ مجدد ادامه می دهیم


مرجع: http://www.iaushimi.blogfa.com/post-189.aspx

جداسازی ایزوتوپ ها و فناوری نانو

 

همانگونه که میدانیم هیچ ماده ای در طبیعت به طور خالص و صد در صد یافت نمی شود و این موضوع برای هر سه حالت ماده یعنی جامد ، مایع و گاز برقرار است. برای مثال آهن ، مس یا طلا همیشه در سنگهایشان ناخالصی دارند و باید آنها را خالص سازی کرد .
در مورد مایعات نیز باید مراحل مختلفی طی شود تا مخلوط های مایع در مایع یا جامد در مایع را جدا سازی کنیم . در مورد گازها نیز جدا سازی لازم است .
در جدا سازی مواد باید به خصوصیات آنها مثل جرم ، حجم و خواص شیمیایی آنها توجه کرد . بر حسب هر خاصیتی ، روش فیلتر کردن مخصوصی استفاده می شود .
فرآیندهای جدا سازی به دو صورت هستند :
1. غربال ملکولی ( Molecular sieving )
2. غربال کوانتومی ( Quantum sieving )

غربال ملکولی :
غربال ملکولی فرآیندی است که طی آن به خاطر تفاوت اندازه ( حجم ) و خواص شیمیایی ملکولها ، میتوان آنها را از یکدیگر جدا کرد . برای این کار از موادی استفاده می شود که دارای روزنه های بسیار ریز یا به اصطلاح میکرو روزنه ( Micro porose ) می باشند.
از لحاظ کلاسیک نمیتوان با استفاده از غربال های ملکولی ایزوتوپهای یک ملکول را جدا کرد زیرا دارای اندازه و خواص یکسانی هستند .
تکنیکهای خاص و پر هزینه ای برای جدا سازی ایزوتوپها وجود دارد:
1. تبادل شیمیایی ( Chemical exchange )
2. جداسازی نفوذی ( Diffusion separation )
3. جداسازی بیولوژیکی ( Biological separaton )
4. جداسازی ایزوتوپی لیزری ( Laser isotope separation )

غربال کوانتومی :
پژوهشگران دانشگاه pittsburg راه جدیدی برای جداسازی ایزوتوپهای سنگین و سبک یک عنصر پیشنهاد دادند.
شبیه سازی کامپیوتری آنها نشان داد که نانو لوله ها Nanotube با قطر کم میتوانند به عنوان غربال کوانتومی برای جدا سازی مخلوط هیدروژن و ایزوتوپهای آن (تریتیوم یا دوتریوم) استفاده شوند . این غربال کوانتومی میتواند برای مخازن خنک کننده سوخت اتمی به کار برود .  

 

 

ایزوتوپ های هیدروژن

نانولوله های کربنی میتوانند هیدروژن بسیار زیادی را
جذب کنند ، تا حدی که میتوان از آنها به عنوان مخزن
سوخت هیدروژن استفاده کرد .
ساختمان نانوتیوب های کربنی به گونه ایست که هر اتم کربن با سه اتم دیگر پیوند دارد که در این صورت میتواند با یک هیدروژن واکنش دهد . هیدروژن های جذب شده قابلیت تراکم دارند .

 

همانطور که میدانید ، درابعاد کوچک ،اصل عدم قطعیت هایزنبرگ جلوه گر میشود:
X P > h
E t > h
t مقادیر مجاز زمان ، E مقادیر مجاز انرژی و P محدوده تکانه مجاز ذره است .
بر طبق این اصل اگر جسمی در مسافت X محدود شود ، تکانه اش دارای عدم قطعیتی به اندازه حداقل x/h خواهد شد . یعنی تکانه دیگر مقداری معین و معلوم نخواهد بود.

 اصل عدم قطعیت هایزنبرگ Heisenberg uncertainly principle
طبق مدل اتمی بور، الکترون، به عنوان ذره ای باردار در اطراف هسته در حرکت است. برای تعیین مسیر هر جسم دانستن مکان و سرعت جسم در هر لحظه ضروری است. اصل عدم قطعیت هایزنبرگ نشان می دهد که تعیین دقیق مکان و اندازه حرکت جسمی به کوچکی الکترون نا ممکن است. هر چه تلاش کنیم که یکی از این دو کمیت را دقیق تر تعیین کنیم، از دقت کمیت دیگر، نامطمئن تر هستیم.

هر قدر که جرم ذره بیشتر باشد ، جنبش آن نیز بیشتر است . پس زمانی که ایزوتوپها در نانولوله محدود می شوند ، به حرکت درمی آیند و چون جرم هیدروژن از ایزوتوپ ها کمتر است ، کمتر تکان می خورد و به راحتی از نانولوله رد می شود ، ولی ایزوتوپهای دیگر به دلیل جرم بیشتر درون نانولوله گیر می کنند و جذب کربنها می شوند. ا ین عمل جدا سازی با نانو لوله هایی با قطر حدود 6 آنگستروم و در دمای 20 کلوین ا نجام می شود و تریتیوم 10000 بار بیشتر از هیدروژن جذب می شود .
دانشمندان این جداسازی را در مورد H2 – HD , T2 – H2 , CH4 – CD4 و ایزوتوپ هلیوم انجام دادند که موفقیت آمیز بود .
آنها متوجه شدند که با افزایش دما ، قدرت جذب نانولوله ها کاهش می یابد.
قبل از به کارگیری نانو تیوبها ، دانشمندان از موادی به نام زئولیت استفاده می کردند. این مواد انواع مختلفی دارند و دارای روزنه های بسیار ریز میباشند ، ولی این روزنه ها یکسان نیستند و بعضی از آنها آنقدر بزرگند که مواد را به خوبی جدا نمی کنند. ولی امروزه علم نانوتکنولوژی به ما کمک می کند که این کار را با صرف هزینه های کمتر به راحتی انجام بدهیم .
 

زئولیت ها Zeolite :
 زئولیت ها سیلیکاتهای آبدار می باشند، و پیوند آبدار در آنها بسیار سست است، به طوریکه در دمای پایین، آب خود را از دست می دهند. قابلیت تعویض یونی آنها زیاد است. زئولیت ها هم به روش طبیعی و هم به روش مصنوعی تشکیل می گردند. یکی از موارد مصرف زئولیت ها فیلتر ملکولی می باشد. چنانچه زئولیت ها در دمای 350 تا 400 درجه سانتیگراد برای مدت چند ساعت حرارت داده شوند آب موجود در مجاری و فضای کانال مانند، آزاد و به زئولیت بدون آب تبدیل می‌شود. قطر فضاهای کانال مانند، مشخص و تابع ترکیب شیمیایی زئولیت است. قطر این فضا در زئولیت پتاسیم‌دار 13 آنگستروم، سدیم‌دار 4 آنگستروم و برای کلسیم‌دار 5 آنگستروم است. موادی که ابعاد ملکول آنها کمتر از قطر فضای زئولیت باشد جذب شده و آنهایی که بزرگ‌تر هستند جذب نخواهند شد.

 

مرجع: http://www.nanoclub.ir/modules.php?name=News&file=article&sid=111

برندگان جایزه نوبل شیمی


Nobel Prize in chemistry winners 1901-2007 

 


لطفا به ادامه مطلب مراجعه فرمایید

ادامه مطلب ...

واکنش در شرایط اضطراری

واکنش در شرایط اضطراری

 

مقدمه :  تغییری ناگهانی ، شدیدتر از حالت عادی و غافلگیری تهدید آمیز را بحران یا شرایط اضطراری تعریف می کنند. در این شرایط که با غافلگیری همراه بوده است صدمات جانی و مالی زیادی حادث شده که جهت کاهش یا حذف این صدمات باید اقداماتی پیش بینی و انجام گیرید. در جوامع مترقّی و امروزی نیروی کار روز به روز به سوی مدیریت شخصی پیش می‌رود. آنان باید اصول و روش بهسازی ، بند ، بسط و گسترش همه جانبه را بیاموزند. در شرایط کنونی جهان و جامعه انسانی‌ ما ، همه باید بیاموزند که خود را اداره و مدیر خود باشند. در وضعیت عادی همه چیز بصورت مطلوب پیش می‌رود و نتیجه مثبت ارزیابی می‌گردد.  ولی چنانچه اوضاع غیر عادی و به عبارت دیگر بحرانی شود، نوع دیگری از مدیریت لازم است «مدیریت بحران». به عبارتی دیگر بسیاری از مدیران خرد و کلان در شرایط عادی عملکرد و مدیریتی مطلوب را عرضه می‌نمایند ولی در شرایط بحرانی به دلیل عدم درک صحیح و تفهیم موضوع فرایند مدیریتی ایشان درست نمی باشد. آنان باید سه اصل ایثار، صبر و واکنش پذیری سریع را در هنگام بحران و به همراه دیگر تخصصها و عوامل تحت فرمان رعایت نمایند. هدف از بررسی و سیاست گذاری در جهت واکنش در شرایط اضطراری ، تعیین استراتژی خاص در جهت جلوگیری یا کاهش صدمه به پرسنل در شرایط خطرناک مانند آتش سوزی های مهیب ، سیل ، زلزله ، جنگ و انفجار تجهیزات بوده که در بر گیرنده آموزش به پرسنل در جهت آمادگی و تدارک وسایل لازم  در این شرایط می باشد. سوالی که همیشه بعد از بوجود آمدن این شرایط همه از هم می پرسند این است: مسئول واکنش کیست ؟ مسئول واکنش در این شرایط میتواند مدیریت شرکت ، کارشناس ایمنی و بهداشت ، سرپرستان یا پرسنل در گیر کار باشند . اما چیزی که شرعا و عرفا مهم بوده و قانون بر آن صحه گذاشته است صیانت از نیروی انسانی است. پس مسئول حفاظت از نیروی انسانی مدیریت است که در سطوح مختلف به کوچکترین جزء که همان پرسنل باشند تفکیک می شود. پس همه در برابر دیگری مسئولند اما مدیریت بحران با کیست ؟ شناخت بحران و مسئله ، ارزیابی اطلاعات ، بررسی اخبار مربوطه، توجه به امکانات و توامندی‌های موجود، پیش‌دستی در مقابل شایعات، ارزیابی راه حل‌های موجود و نهایتاً انتخاب بهترین راه. اخذ مشاورة مطلوب، بهره‌مندی از متخصصین ویژه در کادر مدیریت. شناخت زمان و مکان و آشنایی کامل با ارکان اجرایی تحت مدیریت از وظایف اصلی مدیریت بحران می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

شناخت لایه‌های مختلف بحران و به عبارتی دیگر پس بحرانها :

 

لایه اول: انسان یا به عبارتی شناخت تجربیات، آموخته‌ها ، میزان نگرانی، اضطراب ، خونسردی و توانمندی‌ها

 

لایه دوم: فرهنگ جامعه یا به عبارتی شناخت فرهنگ بحران ستیزی ، باورهای ایجاد تغییر علیه بحران و شناخت سنتها ، اقلیم ، آداب و رسوم.

 

لایه سوم: ساختار ارتباطی در بحران یا به عبارتی شناخت ارتباط واحدها با هم ، میزان پیچیدگی ، تمرکز و سلسله مراتب، سرعت عمل در تصمیم‌گیری، هماهنگی و مبادله اطلاعات، چه در تشکیلات رسمی و چه نهادها و اجتماعات مردمی.

 

لایه چهارم: استراتژی تبیین خط مشی‌ها، روشها و شیوه‌های مقابله با بحران. عملکرد و فعالیت کوتاه مدت: (تصمیم درست و قاطع در زمان بسیار کم)

 

عملکرد مدیریت بحران :

 

1.                                           تشکیل ستاد بحران با حضور تمامی نیروهای مطلع و مسئول.

 

2.                                           تقسیم‌بندی وظایف.

 

3.                                            حضور یا ارتباط دائم.

 

4.                                            استفاده و بهره‌مندی از نیروهای مسئول.

 

5.                                            انجام خدمات امداد و نجات.

 

6.                                           تشکیل هسته‌های عملیات.

 

7.                                            آگاهی دادن به بحران زدهگان.

 

8.                                            گزارش اقدامات به مدیران عالی.

 

برای کنترل بحران و انجام هر تصمیم در فرآیند بحران، شناسایی عناصر بحران، جمع‌آوری اطلاعات جامع و تصمیم‌گیری مناسب در کوتاه‌ترین زمان موجود از عوامل تاثیر گذار بر کنترل بحران می‌باشد.

 

چگونگی  واکنش در این شرایط :

 امکان سنجی و نیاز سنجی در پیشبرد اهداف یک سازمان در شرایط عادی و غیر عادی و مشخص نمودن موارد ، مشکلات و وظایف هریک از مدیران ، سرپرستان و پرسنل ذیربط می تواند در واکنش سریع و به موقع که همانا کاهش خطرات و صدمات باشد مثمر ثمر باشد. اعمالی که باید در این رابطه صورت گیرد به قرار ذیل می باشد:  1.       شناسایی فرایند 2.       تهیه نقشه سایت کارخانه و راههای فرار اضطراری3.       شناسایی نقاط و فعالیت های خطرناک و اضطراری

4.        تهیه نقشه نقاط خطرناک همراه با راههای خروج و مکان های امن

5.       مشخص نمودن تجهیزات مورد نیاز 6.       تعیین نیاز سنجی آموزش های لازم در جهت مقابله با این گونه حوادث غیر مترقبه  7.       آموزش تئوری ،  انجام مانور و باز آموزی در دوره های متوالی

8.       مشخص نمودن فرد یا افرادی که مدیریت بحران در این شرایط را بدست گیرد

ü       اصول اجرایی :

 مدیریت با هماهنگی کارشناسان ایمنی و بهداشت صنعتی ، تکنسین های تولید و تعمیرات باید نقاط نا ایمن ، ایمن و خطرزا را شناسایی و نوع خطر را با توجه به نوع فعالیت مشخص نمایند. دفتر فنی نیز باید نقشه سایت ، تجهیزات  نقاط امن ، راههای خروجی اضطراری و تابلوهای پست انتظار و هشدار دهنده  را تهیه و در ورودی سایت نصب و با هماهنگی مسئولین آموزش ، آموزشهای لازم را به پرسنل ارائه دهند.  ( توصیه میشود در هنگام بروز هر حادثه  که منجر به آتش سوزی گردد محل کار خود را ترک و به بیرون از سایت فرار نمایند و سپس با حفظ آرامش به آتش نشانی ، سرپرست خود و یا شیفت فورمن اطلاع دهند )

با توجه به تعیین وسایل لازم ، نسبت به انجام مانور با امکانات موجود اقدام  و گزارشات مانور را ثبت مینمائید سپس با تدارک وسایل و آموزش پرسنل نسبت به انجام مانور اقدام تا اثر بخشی تمهیدات تدارک شده مشخص گردد.

 در تهیه نقشه ها و نیاز سنجی آموزشی باید موقعیت ، جهت ، دوری و نزدیکی به سایت فعالیت و کلیه مواردی که ایجاد حادثه می نماید را مد نظر قرار دهید.

 

پروتون

مقدمه
اتم هیدروژن در واقع حالت مقید یک الکترون و یک پروتون است. هسته اتمی عناصر دیگر از پروتونها و نوترونهایی تشکیل می‌شود که با برهمکنشی قوی در قید یکدیگرند. پروتونهای آزاد را می‌توان هم در پرتوهای کیهانی یافت و هم با شتاب دهنده‌های ذرات تولید کرد. در آزمایشهای ویلهلم وین در سال 1898 و آزمایشهای متأخر جوزف تامسون در سال 1910، در میان ذرات یافت شده در جریانهای گازی یونیده ، ذره آلی با بار مثبت شناسایی شد که جرم آن تقریبا با جرم اتم هیدروژن بود.

در سال 1911 ارنست رادرفورد، در آزمایشهایی که در آنها که نیتروژن با ذرات آلفا بمباران می شد، دوباره با چنین ذرات باردار مثبتی روبرو شد و آنرا به عنوان هسته هیدروژن شناسایی کرد. تا سال 1920، او به این نتیجه رسیده بود که این ذره ، ذره بنیادی است و با توجه به این که واژه "protos" ، در زبان یونانی به معنی نخستین است، آنرا پروتون نامید تا موقعیت اولیه در خور اهمیت آن را در میان هسته‌های اتمی عناصر نشان دهد.


جرم پروتون
جرم پروتون برابر است با mp = 938.272 MeV/C2 = 1.6726X10-27 Kg جرم پروتون 1836 برابر جرم الکترون است. برای مشاهده واپاشی پروتون به ذرات سبکتر ، جستجوی تجربی فراوانی انجام شده ، ولی تا به حال نتیجه‌ای حاصل نشده است. مستقل از مد واپاشی ، حد پایین طول عمر میانگین پروتون ، τ ، را می توان حدود 1025 سال دانست. عمر میانگین پروتون در بعضی از مدهای واپاشی خاص به حد بالاتری می‌رسد، برای مثال در واپاشی p → e+ + π0 مقدار τ بزرگتر از 1032 سال است.

بار الکتریکی بار الکتریکی پروتون مثبت است. این بار در مقایسه با بار الکترون مقداری مساوی و علامتی مخالف دارد. qp = -qe = -e شواهد تجربی نشان می‌دهد که ماده (از لحاظ بار الکتریبکی) خمثی است و در آن lim (|qp + qe|/e)<1021 است. حد گشت و در دو قطبی الکتریکی پروتون ، dp ، کمتر از 7-10 emf است (1fm = 10-15m) ، و میانگین مربعی شعاع بار پروتون که در آزمایشهای پراکندگی الکترون از پروتون بدست می‌آید، در حدود 0.72fm2 است. پروتون دارای تکانه زوایه ای h/2 ، پاریته مثبت و گشتاور مغناطیسی 2.792847µN است (µN مگنتون هسته‌ای است).



µN = eh/2mpc = 0.1050 efm = 3.152X10-14MeV/T-1

نوترون ذره‌ای است که ساختارش شباهتهای فراوانی به ساختار پروتون دارد. تشابه جرم پروتونم و نوترونها ، در کنار یکسان بودن تکانه زاویه‌ای (اسپین) هر ذره یکسانی تقریبی برهمکنشی قوی میان پروتونها و برهمکنش قوی میان نوترونها ، به معنی مفهوم ایزوسپین منجر می‌شود. پروتون و نوترون را مشترکا نوکلئون می‌نامند. نوکلئون به دسته ذراتی که باریون نامیده می‌شود تعلق دارد. باریون تکانه زاویه‌ای نیمه صحیح (با یکای h) دارد. نوکلئون سبکترین باریون است.


پاد پروتون (ضد پروتون)

ادامه مطلب ...

فلز نقره

منابع طبیعی

نقره جزء عناصر نسبتا کمیاب بوده و از نظر فراوانی در قشر جامد زمین ، در مرتبه شصت و سومین عنصر قرار دارد. این عنصر تشکیل دهنده حدود6-10 ×1% از پوسته زمین است. برخی اوقات نقره بصورت عنصر آزاد یافت می‌شود (نقره خالص) و گاهی نیز به صورت آلیاژ با سایر فلزات ملاحظه می‌شود. در هر صورت باید توجه داشت که در اکثر نقاط، نقره بصورت مواد معدنی حاوی ترکیبات نقره ملاحظه می‌شود. مهمترین کانیهای نقره عبارتند از: آرجنتیت (Ag2S,argentite) و سرارجیریت (AgCl ,horn silver,Ceragyrite). از سوی دیگر تعدادی از کانیهایی که در آنها نقره با سولفیدهای سایر فلزات ترکیب شده است نیز وجود دارد که عبارتند از: استفانیت (stephanite) بفرمول(5Ag2S.Sb2S5) ، پلی بازیت (polybasite) بفرمول (Cu_2S, Ag_2S).(Sb_2S_3, As_2S_3)، پروستیت(proustite) بفرمول (3Ag_2S.As_2S_3)و پیرآرجیریت (pyrargyrite) بفرمول (3Ag_2S.Sb_2S_3). حدود سه چهارم نقره تولیدی ، در حقیقت فراورده جانبی حاصل از استخراج سایر فلزات است. علاوه بر این ، مقدار مهمی از نقره نیز از طریق بازیافت سکه‌های از رده خارج شده که باید با مقداری نقره ممزوج شونده و یا از مقدار نقره آنها کم شود، جمع آوری می‌گردد.همچنین بازیافت نقره از قراضه های صنعتی که ضمنا شامل باقیمانده های عکاسی است، با اهمیت تلقی می‌گردد.

خصوصیات فلز نقره

نقره خالص فلزی براق و نسبتا نرم است که تا اندازه ای سخت تر از طلاست. زمانیکه این فلز پرداخت شود، دارای درخشندگی می‌شود و می‌تواند 95% از نور تابیده به خود را بازتاب نماید. این عنصر در میان کلیه فلزات ، مقام بهترین رسانا در زمینه گرما و الکتریسیته را دارا است و در زمینه قدرت چکش خواری و مفتول شوندگی دارای مرتبه دوم پس از طلا است. چگالی نقره 10.5 برابر آب است، بصورتیکه یک متر مکعب از آن دارای وزن 10500 کیلوگرم می‌باشد. نقره در 961 درجه سانتیگراد ذوب شده و در حدود 2200 درجه سانتیگراد می‌جوشد. طلا و نقره مانند محلولهای واقعی می‌توانند در هر نسبتی با یکدیگر مخلوط شده و آلیاژ تشکیل دهند. کیفیت نقره و یا بعبارت بهتر عیار آن بر حسب تعداد قسمت نقره خالص در 1000 قسمت مخلوط فلزات بیان می‌گردد و بطور معمول نقره تجاری دارای عیار 999 است.

خواص شیمیایی نقره

ادامه مطلب ...

سرگرمی های شیمی در لینک زیر

لطفا به این لینک  مراجعه فرمایید.

رسانش الکترولیتی

رسانش الکترولیتی رسانش الکترولیت ، هنگامی صورت می‌گیرد که یونهای الکترولیت بتوانند آزادانه حرکت کنند، چون در این مورد ، یونها هستند که بار الکتریکی را حمل می‌کنند. به همین دلیل است که رسانش الکترولیتی ، اساس توسط نمکهای مذاب و محلولهای آبی الکترولیتها صورت می‌گیرد. علاوه بر این ، برای تداوم جریان در یک رسانای الکترولیتی لازم است که حرکت یونها با تغییر شیمیایی همراه باشد. منبع جریان در یک سلول الکترولیتی ، الکترونها را به الکترود سمت چپ می‌راند.
بنابراین می‌توان گفت که این الکترود ، بار منفی پیدا می‌کند. این الکترونها از الکترود مثبت سمت راست کشیده می‌شوند. در میدان الکتریکی که بدین ترتیب بوجود می‌آید، یونهای مثبت یا کاتیونها به طرف قطب منفی یا کاتد و یونهای منفی یا آنیونها به طرف قطب مثبت یا آند جذب می‌شوند. در رسانش الکترولیتی ، بار الکتریکی بوسیله کاتیونها به طرف کاتد و بوسیله آنیونها که در جهت عکس به طرف آند حرکت می‌کنند، حمل می‌شود.
برای این که یک مدار کامل حاصل شود، حرکت یونها باید با واکنشهای الکترودی همراه باشد. در کاتد ، اجزای شیمیایی معینی (که لازم نیست حتما حامل بار باشند) باید الکترونها را بپذیرند و کاهیده شوند و در آند ، الکترونها باید از اجزای شیمیایی معینی جدا شده ، در نتیجه آن ، اجزا اکسید شوند. الکترونها از منبع جریان خارج شده ، به طرف کاتد رانده می‌شوند.

ادامه مطلب ...