فن آوری هسته ای بحث تازه ای نیست که نیاز به معرفی داشته باشد چرا که این دستاورد علمی بشر، امروز راه خود را در میان کشورهای رو به توسعه باز کرده و از انحصار چند کشور بیرون آمده است.
فن آوری هسته ای امروز اساس حرکت در مسیر پر شتاب توسعه است و حقی است که هر ملت با اراده و توان علمی خود می تواند از آن بهره مند شود.
هر چند که انرژی هسته ای با انفجار بمب هسته ای که نمونه بارز آن در هیروشیما و ناکازاکی رقم خورد به گونه ای مخرب و شوم معرفی شد اما با مهار شدن انرژی در راکتورهای هسته ای این انرژی به طور مثبتی در اختیار و در خدمت بشر قرار گرفت.
امروز در کنار استفاده های نظامی از مواد رادیو اکتیو موارد استفاده صلح آمیز از آن به طور جدی مطرح است.
در تحقیقی که از سوی دکتر محمدتقی عیوضی عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شده به کاربردهای گوناگون انرژی هسته ای اشاره شده که ماحصل آن در ذیل بیان می شود.
این دانشمند که دارای مدرک دکترا در رشته فیزیک پزشکی از دانشگاه لیدز انگلستان است، از جمله موارد استفاده مفید از راکتورها را در نیروگاههای هسته ای عنوان می کند.
نیروگاه های هسته ای نوعی از تجهیزات راکتوری هسته ای را در بر می گیرند که به منظور تولید برق طراحی وساخته می شوند.
به دلیل تولید انرژی فوق العاده زیاد در واحد جرم سوخت هسته ای ( اورانیوم ، پلوتونیوم ) می توان
به دلیل تولید انرژی فوق العاده زیاد در واحد جرم سوخت هسته ای ( اورانیوم ، پلوتونیوم ) می توان پیش بینی کرد که با توجه به ذخائر عظیم معادل اورانیوم و بازیافت سوختهای مصرف شده به عنوان سوخت جدید ، انرژی هسته ای نیاز انرژی امروز و فردای جامعه صنعتی را به طور قابل ملاحظه ای مرتفع کند.
به عنوان مثال به ازای مصرف جرم مساوی اورانیوم در شکافت هسته ای و کربن درچوب ، انرژی حاصله از اورانیوم میلیونها بار بیشتر است.
این ویژگی و همچنین بحران انرژی که با افزایش قیمت نفت درسال 1352شمسی بوجود آمد موجب شد ساخت نیروگاه های هسته ای تولید برق در دهه 1970 میلادی بسرعت روبه رشد گذارد و نیروگاه های هسته ای بسیاری بویژه در کشورهای اروپایی و آمریکایی ساخته شود.
اگر چه الکتریسیته تولید شده توسط انرژی هسته ای بطور کامل قادر به حل مشکل انرژی نمی تواند باشد اما تا به امروز در تامین برق مصرفی بسیاری از کشورهای صنعتی مشارکت عمده ای داشته است، از این رو بسیاری از کشورها درصدد تولید و بکارگیری انرژی هسته ای به منظور تامین استفاده صلح آمیز از آن هستند.
فن آوری هسته ای نه تنها در تامین انرژی الکتریکی بلکه در بسیاری از زمینه های دیگر از جمله صنایع ، کشاورزی ، زیست شناسی ، پزشکی ، زمین شناسی ، علوم پایه ، علوم فضایی ، جرم شناسی ، تاریخ علوم طبیعی و غیره کاربردهای فراوانی دارد.
به کارگیری فن آوری هسته ای در موارد فوق با استفاده از رادیو ایزوتوپها و یا روش فعال سازی نوترونی صورت می گیرد.
در این گونه موارد سیستمهای الکترونیکی و آشکارسازهای مربوطه که قادر به ردیابی ، شناسایی و اندازه گیری پرتوهای گسیل شده از رادیو ایزوتوپها هستند به کار گرفته می شوند.
به دلیل تنوع بسیار زیادی که در نوع رادیو ایزوتوپها و ویژگیهای آنها وجود دارد، زمینه کاربرد آنها بسیار وسیع و متنوع است.
یکی از مهمترین منابع انرژی، نفت می باشد که همواره مورد توجه و استفاده بشر بوده و این در حالی است که پاره ای از عوارض و تبعات نامطلوب آن و نیز محدود بودن منابع و مخازن آن مانع اتکا و پشتگرمی فن آوری در حال توسعه و صنایع عظیم و پیشرفته به آن می شود.
نمی توان بعنوان یک وسیله ثابت ، دایم و مستمر جهت تحقق اهداف صنعتی ، علمی و کاربردی برروی آن در آینده حساب کرد.
لذا متولیان و متخصصان تامین انرژی با آگاهی و اطلاع کامل از این موضوع در جستجوی منابع بهتری از انرژی به تحقیق پرداخته و به موفقیتهای مطلوب و قابل اعتمادی دسترسی پیدا کردند.
در راستای این تلاش انرژی هسته ای و پرتوها و مواد پرتوزا مورد توجه قابل ملاحظه دانشمندان و متخصصان ذیربط قرار گرفتند.
زیرا پس از کشف انرژی هسته ای راه حل اکثر معضلات علمی و فنی در دسترس دانشمندان و پژوهشگران تلاشگر و هوشمند قرار گرفت و پیشرفتهای شگرفی در زمینه توسعه اهداف علمی و صنعتی را در قرن بیستم و بیست و یکم موجب گردیده است.
در دانش گسترده و مهم پزشکی ، صنعت کشاورزی، نیروگاه های عظیم مولدبرق علوم رو به توسعه ارتباطات اعم از مخابرات و غیره کاربرد انرژی هسته ای تحول و دگرگونی شگرف می آفریند.
شایان ذکر است که تفاوت یک بمب هسته ای با یک راکتور هسته ای در آنست که در حالت اول پس از جرقه و شروع واکنش زنجیرهای تولید انرژی، کنترل و مهار کردن این انرژی تولید شده تا آخرین واکنش و آخرین هسته سوخت اتمی ( اورانیوم 235 یا پلوتونیوم 239 به هیچ وجه عملی و میسر نیست.
در حالیکه در یک راکتور هسته ای راندمان تولید انرژی و عملکرد راکتور قابل کنترل می باشد. به هر حال همانطور که مکرا تاکید شده است ، علت اصلی گسترش علم و فن- آوری در دنیای امروز مرهون استفاده از انرژی هسته ای است. مواردی دیگر از کاربرد پرتوها و پرتوزاها در رشته های مختلف: تعیین ضخمامت، چگالی مواد و ورقه های فلزی و کاغذی، پرتودهی سیب زمینی و پیاز و محصولات دیگر به منظور انبار کردن و نگهداری ، تحقیقات عقیم سازی در کشاورزی ، نشست یابی در لوله ها و مخازن گوناگون ، بررسی و کنترل خوردگی مواد و فلزات ، بررسی وضعیت معادن مختلف بویژه معادن نفت و زغال سنگ ، استفاده در صنایع شیمیایی، تخمین سن بویژه تعیین سن صخره ها، درختها و آثار باستانی، بررسی وضعیت آبهای زیرزمینی ، نابودسازی باکتریهای فاسد کننده مواد غذایی ، از بین بردن و انهدام آفات مختلف گیاهی.
مطالعه گردش خون ، تعیین حجم خون ، حجم پلاسما، عمر گلبولهای قرمز ، نابودسازی و انهدام انواع تومورهای سرطانی به روش پرتو درمانی، سطح سنجی ، رطوبت سنجی ، شناسایی و اندازه گیری عناصر مختلف در یک ماده معین ، بررسی توزیع و نحوه حرکت آبهای سطحی و عمقی، بررسی میزان آلودگیهای هوا ، تشخیص و درمان برخی بیماریها( اساس علم پزشکی هسته ای )
چنانکه ملاحظه می شود پرتوها و رادیو ایزوتوپها در بسیاری از صنایع برای اندازه گیری ، کنترل ، افزایش کیفیت و انجام برخی از فرآیندهای شیمیایی به کار می روند.
و اما در مورد کاربرد رادیو ایزوتوپها و پرتوها در علوم زیستی وپزشکی، شاخه های زیر را می توان فهرست وار مطرح و ارایه کرد.
استفاده در جهت کسب آگاهی واطلاعات بیشتر از فرآیندهای زیستی در موجودات و ارگانیسم های زنده از طریق پژوهش های پرتوئی و مواد پرتوزا. استفاده از رادیو ایزوتوپها در جهت تشخیص و درمان بسیاری از بیماریهای سیستمهای مختلف بدن. استفاده از رادیو ایزوتوپها در روشهای مختلف درمانی از قبیل جایگزینی بیوشیمیایی، درمان تومورهای سرطانی از راه دور و درمان از راه نزدیک ، درمان تومورهای سطحی، نیمه عمیق و عمقی.
کاربرد انرژی هسته ای در تشخیص و معالجه امراض که هر روز توسعه بیشتری می یابد، دریچه های تازه ای به روی بشر گشوده است.
با استفاده از رادیو ایزوتوپها می توان شکل فیزیکی و ظاهری برخی از اندامهای بدن مانند غده تیروئید، مغز ، قلب ، کبد ، لوزالمعده، استخوان و غیره را تشخیص داد.
این روش به جراح کمک می کند که کانونهای بیماری و تومورها را در بدن تشخیص دهد و با اطمینان کامل به جراحی اقدام نماید.
کاربرد دیگر رادیو ایزوتوپها، اندازه گیری مقادیر بسیار ناچیزی از هورمون ها و برخی ترکیبات موجود در بدن است که از راههای شیمیایی معمولی بسیار دشوار بوده و نتیجه آنها قابل اطمینان نیست.
رادیو ایزوتوپها در معالجه پاره ای از بیماریها از جمله پرکاری و سرطان های غده تیروئید و بعضی غدد ترشحی دیگر و برخی ازسرطانهای خون ، استخوان و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
پس به عنوان یک نتیجه گیری کلی و مستند و منطقی از آنچه که مطرح گردید می توان اعلام کرد که دستیابی یک کشور به انرژی هسته ای ازاهداف مهم و حیاتی و موفقیتهای ارزشمندی است که ملتهای بسیاری در آرزوی آن و در تلاش تجهیز کشورشان به آن می باشند.
انرژی هسته ای منبع انرژی قابل اعتمادی است که چرخهای عظیم صنعت وفن آوری تولید نیروی الکتریکی، برق و نیز علم پیشرفته پزشکی به آن متکی است و مجهز بودن یک کشور به انرژی هسته ای یکی از بارزترین و مهمترین معیارهای توسعه و پیشرفت به شمار می آید.
به امید پیشرفت روز افزون کشور عزیزمان ایران در این صنعت نوین بشری-
احمد دیانت ۰۴/۰۱/۱۳۸۹